tư”. Thì ra nhiều người hồi đó lý giải sở dĩ Maiakovski tự tử trước
hết là do chàng thất vọng sâu sắc đối với cái chế độ mà lâu nay
chàng ca ngợi (điều này lý giải mấy câu tôi đã trích trong lời cáo
phó của Ban biên tập tạp chí “ Báo chí và cách mạng ”).
Gửi cho Ezhov bản sao một số tin báo của “cộng tác viên” như
trên, Agranov nhắm một mục đích rõ ràng: Báo cho “người thân tín”
của Stalin lo việc phong thánh cho nhà thơ không chỉ về các lời “vu
khống” năm năm trước, mà còn về những nỗ lực của “cơ quan” và
của bản thân Agranov trong việc bảo vệ sự trong sạch của nhà thơ “ưu
tú”, “tài năng nhất”. Nhưng tôi cho rằng Agranov còn nhắm một
mục đích khác kín đáo hơn. Tin báo của các “cộng tác viên” vô tình
hay hữu ý dẫn tới kết luận rằng vô số tin đồn về sự thất vọng
của Maiakovski không phải là… vô căn cứ, và không rõ nhà thơ sẽ đi
tới đâu, nếu như chàng không tự kết liễu đời mình. Nói cách khác,
kết cục bi thảm của nhà thơ hóa ra là rất “kịp thời”…
Vậy rốt cuộc điều gì đã trở nên sáng tỏ khi nghiên cứu hoàn
cảnh xảy ra cái chết của Maiakovski và hiện thời có thể đoán biết
điều gì?
Từ đầu thập niên hai mươi, với sự trợ giúp của vợ chồng Brik, là
hai người có quan hệ quen biết và quan hệ công tác với các cán bộ
“Trê-ca” - OGPU, Maiakovski đã quen với L. Elbert, Ia. Agranov và
sau đó ít lâu là với khá nhiều cán bộ “Trê-ca”. Cuối đời, nhà thơ cố
dứt bỏ quan hệ với vợ chồng Brik, đau khổ suy xét lại hoạt động sáng
tác của mình. Tháng 2 năm 1930, vợ chồng Brik đột nhiên ra nước
ngoài, sau đó ít hôm, tình báo viên L. Elbert vừa từ Paris trở về (sau
khi thực hiện không tốt một nhiệm vụ nào đó) đã tới ở với
Maiakovski trong căn hộ phố Gendric (căn hộ chung của vợ chồng
Brik và Maiakovski). Tôi dám đoán rằng việc L. Elbert tới ở với
