CHƯƠNG 9
DÙNG NGÔN NGỮ CHUẨN
TÁC GIẢ: HUỲNH NGỌC MINH
Văn nói khác hẳn văn viết. Có nhiều nét khác biệt giữa những gì chúng
ta đọc với những gì chúng ta nghe. Ít nhất có ba nét khác biệt cơ bản như sẽ
thấy dưới đây.
Trước hết, người nghe chỉ có thể “tiêu hóa” một lượng thông tin có hạn.
Nghe bạn nói đến một lúc nào đó, người nghe sẽ nghĩ: “Như thế là đủ rồi!”
và có thể họ sẽ ngừng lắng nghe. Khi một tác giả viết ra mười ý tưởng,
người đọc có thể xử lý các thông tin đó theo tốc độ đọc của họ, trong khi
người nghe lại không thể làm điều đó. Họ chỉ có thể nhớ được một vài ý
tưởng dễ nhớ mà bạn đưa ra.
Thứ hai, khi viết, bạn có thể nhấn mạnh những chữ mình muốn trình bày
bằng cách bôi đậm, hay in nghiêng, dấu chấm câu, phân đoạn, người đọc sẽ
dễ dàng nắm bắt được. Người đọc có thể quay lại để tìm hiểu sâu hơn, nếu
cần thiết. Ngược lại, người nghe thì phụ thuộc hoàn toàn vào bạn. Nên bạn
cần trình bày tuần tự, hợp lý để làm nổi bật những thông tin quan trọng.
Các nguyên tắc của văn nói trong thuyết trình
Dùng ngôi thứ nhất: Hãy tạo ra mối quan hệ tốt với người nghe bằng
cách dùng ngôi thứ nhất (tôi hay chúng ta), nhất là ngôi thứ nhất số nhiều;
bởi chữ “chúng ta” bao gồm tất cả, nó làm cho người nghe cảm thấy bạn là
một người trong số họ. Liên tục nhắc đến chữ “bạn” hoặc “họ” bạn sẽ tạo
nên một khoảng cách giữa họ với bạn.
Tránh dùng những từ ngữ phỏng đoán, thiếu chắc chắn, chẳng hạn
