BIÊN HÙNG LIỆT SỬ - Trang 124

Mặc dầu đời sống cá nhân của ông bị tai tiếng nhưng ông vẫn là một tướng
lãnh tài giỏi nhất của QLVNCH trên chiến trường.
Hai nhà báo Mỹ David Fulghum và Terrence Mailand và các quan sát viên
Quốc tế trong đó có tướng độc nhản Do Thái Moshé Dayan đã nhận định
và đánh giá hai tướng lãnh tài giỏi của QLVNCH là Tướng Nguyễn Viết
Thanh và Tướng Đỗ Cao Trí là Two fighting Generals trong cuốn The
Vietnam Experience South Viet Nam on trial xuất bản tại Hoa Kỳ. Nội
dung khái quát là...Đầu năm 1970, Bộ Tư lệnh MACV Sài Gòn đưa ra một
bản tường trình ngắn có tính cách phê bình một số Tư lệnh Sư đoàn yếu
kém về khả năng chỉ huy (dựa theo nhận xét của các cố vấn cao cấp quân
sự Hoa kỳ). Tổng thống Thiệu đã loại một số sĩ quan được coi là trung
thành với tướng Nguyễn Cao Kỳ bằng hai vị tướng giỏi tại hai vùng chiến
thuật đông dân nhất và có nhiều yếu tố chính trị tế nhị. Hai tướng Trí và
Thanh được thống tướng Westmoreland ca ngợi là hai vị tướng tài giỏi nhất
của QLVNCH (as the best ARVN Division commanders).
Tại Quân Đoàn III , tướng Trí rất hăng say tích cực làm việc. Ông quyết
tâm chỉnh đốn ba Sư đoàn 5, 18, và 25 Bộ Binh trở thành tinh nhuệ. tướng
Trí có bản lãnh quyết hoàn thành mọi việc bất kể những trở ngại khó khăn.
Bằng chứng là không tướng lãnh nào dám phật lòng chính phủ và Bộ Tổng
Tham Mưu Sài Gòn, nhưng Tướng Trí đã can đảm thay thế hai Tư lệnh Sư
đoàn kém khả năng là thân tín của Tổng thống Thiệu mà không gặp phải
một phản ứng nào từ phía dinh Độc Lập.
Ngay trong những ngày đầu chiến dịch, tướng Thanh chỉ huy bốn lực lượng
đặc nhiệm Bộ Binh Thiết giáp của Quân đoàn IV mở trận đánh từ phía
Nam lên phía Bắc, bắt tay các lực lượng của tướng Trí, đang Tổng chỉ huy
càn quét các căn cứ địa Cộng quân trong vùng Mỏ Vẹt.
Tai nạn bất ngờ xảy ra trong nội địa Cam Bốt 10 dặm. Chiếc trực thăng chở
ông đụng nhầm chiếc Cobra của Mỹ khiến tướng Thanh tử nạn. Đây là cái
chết đầu tiên của một tướng lãnh ngoài mặt trận. Để ngưởng mộ và tri ân vị
tướng anh hùng lỗi lạc, quân sĩ thuộc quyền tướng Thanh hết lòng chiến
đấu trên chiến trường Cam Bốt để đem lại chiến thắng dâng lên hương hồn
cố Trung tướng NguyễnViết Thanh.