BIÊN HÙNG LIỆT SỬ - Trang 168

Tháng 9 năm 1945 là một khoảng thời gian đặc biệt ở Sài Gòn với tình hình
chính trị sôi sục, biến chuyển mau lẹ từng giờ, từng ngày. Sau ngày chánh
quyền thực dân Pháp bị Nhật lật đổ, dân chúng đã bồng bột ủng hộ Mặt trận
Quốc gia Thống nhất của Hồ Văn Ngà. Nay trên chính trường lại có thêm
Mặt trận Việt Minh và sự xuất hiện của Ủy ban Hành chánh Nam Bộ của
Trần Văn Giàu với một thành phần gồm toàn các nhân vật của đảng Cộng
sản Đệ tam, không có sự tham gia của các nhân vật yêu nước không Cộng
sản. Việc này đã khiến dân chúng vô cùng hoang mang. Thêm vào đó lại có
việc quân Anh, Ấn đại diện Đồng Minh đổ bộ lên Sài Gòn để giải giới quân
Nhật, cùng với tin tức là các lực lượng Pháp đang chuẩn bị tháp tùng quân
Anh trở lại Đông Dương. Trong bầu không khí hỗn độn đó, khó có thể có
kết quả gì để hòng can thiệp cho số phận Tạ Thu Thâu, một lãnh tụ cótiếng
ở miền Nam, có thể có khả năng vận động quần chúng. Số phận của nhà
cách mạng miền Nam thật ra kể như đã được quyết định từ miền Bắc.
Quyết định thủ tiêu Thâu chắc chắn đã được Bắc bộ phủ quyết định khi chỉ
định Hoàng Quốc Việt và Cao Hồng Lãnh lên đường vào Nam cùng lúc khi
Tạ Thu Thâu lấy quyết định trở về Sài Gòn khi hay tin Nhật đã đầu hàng
Đồng Minh. Trần Văn Giàu, người đã mang ơn Tạ Thu Thâu, chắc hẳn đã
biết rõ số phận của Thâu đã được Bắc bộ Phủ quyết định rồi vì ngày 7-9-
1945 Hoàng Quốc Việt đã đến tới Nam Bộ và khi gặp Giàu đã cho Giàu
biết quyết định của Trung Ương!
Trong buổi gặp gỡ được thâu băng ở Paris ngày 17-10-1989, hiện còn lưu
giữ, Trần Văn Giàu đã bị chất vấn về việc Tạ Thu Thâu đã bị xử tử và gán
cho tội “Việt gian phá hoại”, do một tên huyện ủy tiểu tốt tên Từ Ty ở
Nghĩa Hành, Quảng Ngãi. Trần Văn Giàu đã cao hứng(!) long trọng hứa “
Tôi sẽ “ rửa tiếng” cho Tạ Thu Thâu, nếu đảng Cộng sản Việt Nam không
chịu rửa tiếng ”. Nhưng từ ngày hứa đó cho đến nay, chưa hề thấy Giàu
chánh thức nói lên một tiếng gì cả!
Khi Hồ Chí Minh tuyên bố ở Pháp năm 1946 nhân dịp bạn thân của Thâu là
Daniel Guérin hỏi về cái chết của Thâu: “ Tạ Thu Thâu là một nhà ái quốc
có tầm vóc. Chúng tôi khóc cái chết của ông”, ai ai cũng biết đó chỉ là một
lời nói dối chính trị. Nhìn lại khoảng đường lịch sử vừa qua, những lời “nói