Xô – Đức. Khi chỉnh lý lần cuối cùng kế hoạch phản công chung của bộ đội
ta, ý đồ tấn công vào Rô-xtốp qua Ca-men-xcơ mới được thể hiện trong kế
hoạch của Đại bản doanh nổi tiếng dưới mật hiệu “sao Thổ tinh”. Các cánh
quân xung kích bao vây địch được tăng cường thêm các quân đoàn xe tăng
và cơ giới.
Việc nghiên cứu sâu sắc của các cán bộ Bộ tổng tham mưu đối với các
vấn đề về cuộc phản công của la đã giúp bộ chỉ huy Liên Xô sau đó giải
quyết các nhiệm vụ tiêu diệt các lực lượng dự bị tác chiến của cụm tập đoàn
quân “Sông Đôn” được tập trung từ cuối tháng Mười một 1942 ở khu vực
Ni-giơ-nhe – Tria-xcai-a, Toóc-mô-xin, việc này đã góp phần không nhỏ làm
thất bại những mưu toan của địch nhằm giải vây cho tập đoàn quân 6 bằng
những trận đột kích từ bên ngoài.
Theo chỉ thị của A. M. Va-xi-lép-xki, sau đó tướng V. Đ. I-va-nốp phải tới
khu vực Xta-lin-grát để tham gia điều tra tình hình cùng với Tổng tham mưu
trưởng và đồng thời cũng là đại diện Đại bản doanh. Trong quá trình hoạt
động trên địa hình khu vực các hồ Xa-rơ-pin-xcơ, các đồng chí đã nghiên
cứu tỉ mỉ điều kiện hoạt động của các binh chủng, binh đoàn và liên binh
đoàn. Kết quả điều tra đã cho phép lập phương án tiến công của phương diện
quân Xta-lin-grát dưới hình thức cuối cùng mà hiện chúng ta đã biết. Tại các
phương diện quân khác, Gh. C. Giu-cốp cũng đã tiến hành một hoạt động
như vậy.
Tôi có ý định bỏ qua tất cả những gì liên quan tới việc vạch kế hoạch
phản công ở Xta-lin-grát và chuẩn bị trận đánh ở các đơn vị. Hồi ký của Gh.
C. Giu-côp, A. M. Va-xi-lép-xki, N. N. Vô-rô-nốp, G. A. Vô-rô-giây-kin và
của nhiều tác giả khác đã nói rõ những việc đó. Quá trình và kết quả trận
đánh Xta-lin-grát khá nổi tiếng. Hiện giờ, trận đánh đó đã đi vào lịch sử như
một tuyệt tác của nghệ thuật quân sự. Tôi chỉ xin nói rằng việc tư tưởng
chiến lược của các tướng lĩnh Liên Xô, của Đại bản doanh Bộ tổng tư lệnh
tối cao Liên Xô và Bộ tổng tham mưu xô-viet hơn hẳn những mưu đồ của
các nhà chiến lược và các cơ quan tối cao của bộ máy chỉ huy chiến lược
nước Đức Hit-le, đã đóng một vai trò không nhỏ trong việc giành thắng lợi.
