15. Dành cho những người chiến thắng và các anh hùng
Đảng và nhân dân ngợi khen những người con xứng đáng. – Bàn về
những phần thưởng hàng đầu và những chiến sĩ có công đầu. – Nhật lệnh
chào mừng đầu tiên. – Loạt súng chào ở Mát-xcơ-va, lịch sử và sự kế tục
truyền thống. – Duyệt binh Chiến thắng. – Tiệc ở Cung lớn điện Crem-li. –
Vài lời về những vị chỉ huy quân sự.
Việc gì cũng có lúc phải kết thúc và tôi đã đi tới phần cuối tập hồi ký của
mình viết về bốn năm chiến tranh. Tôi mong muốn được kết thúc tập hối ký
này bằng những dòng chữ nói về những con người đã lấy ngực mình ra bảo
vệ Tổ quốc Xô-viết
Vì lẽ ấy mà đã có chương này, hơi khác với các chương khác đôi chút.
Trong chương này, hồi ức của tác giả quyện chặt với những tư liệu giới thiệu
rõ nét việc Đảng và Chính phủ đã ghi công một cách xứng đáng chiến công
của các anh hùng và những người chiến thắng. Tôi lại phải tham khảo những
tư liệu có nói tới Bộ tổng tham mưu và trong chừng mực nào đó, đã phản
ánh một phần những công việc hàng ngày của Bộ tổng tham mưu.
Chúng tôi, trong Bộ tổng tham mưu, khi xây dựng kế hoạch các chiến
dịch, theo dõi diễn biến và phân tích kết cục các chiến dịch ấy, đã tiếp xúc
với đông đảo quần chúng bộ đội với khả năng chiến đấu của các tập đoàn
chiến dịch lớn mà ta cần phải sử dụng tốt nhất đế chiến thắng quân thù theo
đúng tất cả những nguyên tắc và quy luật của chiến tranh. Dường như ở đây
khó mà có thể lo nghĩ được tới từng người một. Mới nhìn, thì Bộ tổng tham
mưu là một cơ quan cách xa người chiến sĩ và người chỉ huy đơn vị.
Không có gì phải tranh luận nữa, đúng là giữa các đơn vị bộ đội với Bộ
tổng tham mưu có những điểm khác nhau về tình hình và đặc điểm hoạt
động. Và, tất nhiên lại còn khác xa nữa. Nhưng, trong thực tế thì giữa bộ đội
với Bộ tổng tham mưu lại không có gì ngăn cách.
Ở đây ta không đề cập tới vấn đề sâu xa của triết học về vai trò con người
trong chiến tranh, nhưng tôi cần phải nói là chưa bao giờ chúng tôi cảm thấy
thấm thía rằng mọi dự định và kế hoạch của chúng tôi, rốt cuộc phải phụ
thuộc vào người chiến sĩ xô-viết, phụ thuộc vào khát vọng chiến thắng kẻ
