BỞI SÀI GÒN NHIỀU NẮNG - Trang 220

thiết lập các chính quyền quý tộc cho Athens và các thành bang liên minh,
nhưng người Sparta bác bỏ chủ trương đó và lập lại nền dân chủ ở
Athenian. Lysander ủng hộ Agesilaus II lên làm vua Sparta, hy vọng
Agesilaus sẽ trở thành vua bù nhìn nhưng Agesilaus đã chứng tỏ năng lực
và sự độc lập của mình. Năm 395 TCN, khi chiến tranh với Boeotia nổ ra,
do Corinth và Thebes cầm đầu, Lysander được bổ nhiệm làm thống chế
nhưng bị giết trong trận đánh ở Haliartus.
5. Lúc này, đất nước Hy Lạp đang xảy ra cuộc chiến tranh Peloponnesus,
mọi thành phố của Hy Lạp đều bị tàn phá vì cuộc nội chiến giữa phe dân
chủ (liên minh Athens) và phe quý tộc (liên minh Sparta). Do đó, cuộc
chiến tranh này không đơn thuần là cuộc chiến giữa hai thành phố mà là
cuộc chiến tranh giữa hai ý thức hệ chính trị đối lập.
6. Aegea:quần đảo Aegea gồm hàng trăm đảo nhỏ nằm ở phía nam biển
Aegea, nằm trên biển Ðịa Trung Hải giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ.
7. Aulis: thuộc lãnh thổ Thebes xưa kia, nằm trên bờ biển đông Hy Lạp, đối
diện đảo Euboea. Trong Thần thoại Hy Lạp, nơi đây là điểm khởi đầu cho
cuộc hành trình chiến đấu với thành Troy.
8. Agamemnon là vua vương quốc Mycenae, một trung tâm văn hoá của
thời kỳ đồ Ðồng ở Peloponnese, người chỉ huy các chiến binh Hy Lạp trong
cuộc chiến tranh ở thành Troy (khoảng năm 1250 TCN). Cuộc tranh cãi
giữa Agamemnon với Achilles về lễ vật cúng tế là nàng Brises là khởi
nguồn của trường ca Iliad. Trước khi Agamemnon rời Aulis đến thành
Troy, nữ thần Artemis nói rằng chàng phải hiến tế con gái của mình là thiếu
nữ Iphigenia, nếu chàng muốn được thuận buồm xuôi gió. Vật tế này là để
trả món nợ cũ cho nữ thần. Sau khi Agamemnon chiến thắng trong cuộc
chiến tranh thành Troy, chàng trở về nhà và bị vợ là Clytemnestra giết hại.
Con trai chàng là Orestes đã báo thù cho cái chết của cha. Các vở kịch cổ
điển của Aeschylus là Agamemnon, Choephori và Eumenides kể các câu
chuyện về Orestes.
9. Theo thần thoại La Mã là nữ thần chiến tranh Diana.
10. Khi Agamemnon sắp sửa giết con gái để tế thần, nữ thần đã bắt người
con gái đi và thay vào đó là một con hươu. Vì thế nên Agesilaus đoán rằng