(2) Những đoạn này do người viết tự dịch theo cách hiểu của mình. Chỉ có
giá trị tham khảo.
(3) Anh em trong nhà tàn sát lẫn nhau.
(4) Có thể coi Trịnh-Nguyễn là sự chia cắt đầu tiên trong lịch sử Việt Nam
cận đại. Thời kỳ nội chiến kéo dài từ 1631 đến 1673, ranh giới của họ vào
khoảng sông Gianh ngày nay. Sau đó là thời kỳ gần 100 năm hòa hoãn,
thực ra xung đột vẫn thường xuyên xẩy ra nhưng ít căng thẳng hơn.
(5) Trước khi người Pháp nhẩy vào Việt Nam, nước ta chỉ có nông nghiệp
và thủ công. Người Pháp khai thác mỏ than Quảng Ninh và khai sinh ra
giai cấp công nhân Việt Nam. Từ đó, phân ngành kinh tế cũng như phân
loại giai cấp mới phong phú dần lên. Tác giả chỉ nói sự thật lịch sử, không
có ý hàm ơn người Pháp.
6 Thúy Nga Paris by Night là nhà tổ chức biểu diễn, phát hành đĩa ca nhạc
có trụ sở chính ở Hoa Kỳ, xuất thân ở Pháp.
(7) Promise Land-Đất hứa, là từ được dùng lần đầu trong kinh thánh.
(8) UNHCR là viết tắt của cụm từ United Nation High Commission for
Refugees, là cao ủy về người tị nạn của liên hiệp quốc.
(9) William Shakespeare là nhà viết kịch nổi tiếng người Anh. Rửa tội lần
đầu ngày 26 tháng 4 năm 1564, lập nghiệp ở London, mất ngày 23 tháng 4
năm 1616 tại Stratford-Upon-Avon.
