cuộc sống chung quanh, thỉnh thoảng lại có những lời nói và hành động đi
trước thời đại, báo hiệu sự sụp đổ của chế độ Thổ ti. Qua những số phận
nhân vật, tác giả cho người đọc thấy những mâu thuẫn sâu sắc, đấu tranh
giành giật quyền lực giữa các Thổ ti, ngay trong gia đình Thổ ti và giữa
Thổ ti với những người nô lệ.Tiểu thuyết mang đậm chất văn hoá dân tộc,
bao trùm một màu sắc huyền ảo, giàu sức cuốn hút, thể hiện tài năng nghệ
thuật của tác giả.
A Lai hoàn thành tác phẩm năm 1994. Sau đấy, suốt bốn năm trời, ông đem
bản thảo đi "chào hàng" tại nhiều nhà xuất bản, nhưng ở đâu ông cũng nhận
được câu trả lời: sách bây giờ phải là án mạng, tình ái, còn sách "thuần văn
chương" thì…mong ông thông cảm, không có thị trường! Năm 1998, Nhà
xuất bản Văn học nhân dân nhận được bản thảo Bụi Trần Lắng Đọng, và
đưa ngay vào kế hoạch trọng điểm, phát hành lần đầu 50 ngàn bản, 50 ngàn
bản in tiếp chưa kịp phát hành thì thị trường đã tràn ngập bản in lậu!
Năm 2000, Bụi trần lắng đọng được trao giải thương Văn học Mao Thuẫn
lần thứ năm – một giải thưởng danh giá cấp quốc gia tại Trung Quốc, dành
cho tiểu thuyết, cứ bốn năm mới xét tặng một lần.
Trả lời phỏng vấn của tuần báo Phương Nam, (số ra ngày 19/12/2000) tác
giả cho biết, tháng 7 năm 2000, công ty xuất bản Houghton Mỹ đã thoả
thuận hợp đồng 150.000 USD cho bản quyền 30 ngàn bản dịch tiếng Anh
(có tên Anh túc đỏ), phát hành ở ba thị trường Mỹ, Canada và
Malyasia.Tiếp theo bản dịch tiếng Anh là các bản dịch tiếng Pháp, Bồ Đào
Nha, Đức, Hà lan…Tại Mỹ, Bụi trần lắng đọng được Thời báo Los Angeles
bình chọn là "Cuốn sách của năm", lọt vào danh sách chung kết giải
Kiriyama.
A Lai sinh năm 1959, người dân tộc Tạng vùng Khang Ba (Tây Bắc tỉnh
Tứ Xuyên), nơi có mười tám Thổ ti được triều đình nhà Thanh tấn phong.
Ông đã đọc nhiều tài liệu lịch sử nói về các vị Thổ Ti này nhưng cốt truyện
và nhân vật trong Bụi trần lắng đọng hoàn toàn hư cấu, không có một