Trong sốnhữg quố vư?ng ở châu âu mà nhân cách khiế cho ở nư?c ngoài cũg
chú ý đ?n, có bố ngư?i đ?c biệ đng lư ý: Ni-cô-lai ở Nga - vớ tính cách thẳg thắ
và thành thậ đ?n vô sỉcủ ông ta khi mong muố đ?t tớ chếđ? chuyên chế Lu-i Phi-
líp ngư?i đng vai Ma-ki-a-vê-li củ thờ đ?i chúng ta; nữhoàng Vích-tô-ri-a ở Anh
- mộ kiể mẫ hoàn mỹvềmộ nữhoàng lậ hiế; và Phri-đích Vin-hem IV, mà quan để
- đ biể hiệ rõ ràng và cụthểqua hai nă cầ quyề - cầ đ?ợ xem xét ở đy mộ cách
tỉmỉhơ.
Nhữg nhậ xét củ chúng tôi quyế không phả là xuấ phát từnỗ că ghét và lòng
hậ thù củ mộ nhóm ngư?i đng bịnhà vua ứ hiế và ghét cay ghét đ?ng, đng bịnhữg
quan chứ củ nhà vua đn áp và làm cho đêu đ?ng; chúng tôi cũg chẳg phả vì tứ tố
chếđ? kiể duyệ mà đ đ?n chỗsửdụg tựdo xuấ bả đ? loan truyề nhữg chuyệ tai tiếg
và nhữg lờ ngồ lê đi mách trong thành phốBéc-lin. Tờ "Der deutsche Bote" chú ý
đ?n nhữg vấ đ? khác. Nhưg vì trên các tờbáo, hàng ngày ngư?i ta thư?ng không
ngớ tung ra nhữg lờ xu nịh vô liêm sỉvà hèn hạđ?i vớ các quố vư?ng Đ?c và ngư?
i Đ?c, cho nên cuố cùng, hoàn toàn cầ phả nhìn nhữg kẻthốg trịấ theo mộ quan để
khác và đnh giá nhữg hành đ?ng củ họ phư?ng thứ tưtư?ng củ họmộ cách vô
tưnhưkhi chúng ta nhậ xét nhữg ngư?i bình thư?ng khác.
Trong nhữg
nă
cuố cùng củ đ?i vua trư?c
11*
- Phri-đích Vin-hem III
*
, thế
lự
phả
tửkiên quyế và củ nhữg phầ tử"tựdo"; bây giờthì bả thân ông ta cũg có thểthấ ông
ta đ bịbuộ tộ gì rồ. Tôi xin nêu thêm mộ nhậ xét này nữ. Không nghi ngờgì nữ,
ông I-ung là mộ nhà vă ư?n hèn nhấ, bấ lự nhấ, rố rắ nhấ củ nư?c Đ?c. Do đu mà
có tấ cảnhữg đề đ, do đu mà có cái hình thứ giáo huấ đu đu cũg đ?ợ ông ta đm ra
phô trư?ng? Có thể đề đ gắ vớ việ ông I-ung trư?c kia đ đ?ợ giáo huấ exofficio
nhưngư?i ta nói chăg?
141
Do Ph.Ăg-ghen viế vào khoảg 15 tháng In theo bả đ?ng trong tạ chí
Sáu 1842 Nguyên vă là tiếg Đ?c
Đ đ?ng trong tạ chí "Deutsche Jahrbücher
fur Wissenschaft und Kunst" các số160, 161
và 162; ngày 7, 8 và 9 tháng Bả 1842
Ký tên: Phri-đích
Ô-xvan-đ?
