hữu ruộng đất. Ngày nay, sau khi có luật hoán nạp năm 1838, người sở hữu ruộng đất phải
nộp lấy thuế thập phân, nhưng hắn lại nâng cao địa tô lên một cách tương ứng, cho nên tình
cảnh của tá điền cũng chẳng hơn gì. Người ta còn nêu lên hàng trăm loại nguyên nhân khác,
nhưng đều chẳng chứng minh được gì hơn, ngoài điểm ấy ra thì chỉ có thể tìm nguyên nhân
của một hình thức biểu hiện nào đó của sự bần cùng, chứ không tìm được nguyên nhân của
bản thân sự bần cùng. Nếu ở Ai-rơ-len sự bần cùng biểu hiện dưới hình thức này chứ không
phải dưới một hình thức nào khác, cái đó là do tính cách dân tộc và sự phát triển lịch sử của
nhân dân. Nói về toàn bộ tính cách dân tộc, thì người Ai-rơ-len giống với các dân tộc la-tinh,
với người Pháp, nhất là với I-ta-li-a. Về những khuyết điểm của dân tộc này, chúng ta đã thấy
qua sự miêu tả của Các-lai-lơ. Bây giờ chúng ta hãy nghe một người Ai-rơ-len, dẫu sao cũng
gần chân lý hơn Các-lai-lơ, là người quá thích thú đặc tính giéc-manh:
"Họ hiếu động nhưng đồng thời lại biếng nhác (indolent), họ sáng ý nhưng lại khinh suất, hấp tấp, không nhẫn nại, không
nhìn xa; họ bẩm tính dũng cảm, rộng lượng một cách không chín chắn, bị sỉ nhục và lập tức báo thù hay tha thứ ngay; kết
bạn nhanh, tuyệt giao cũng nhanh, rất nhiều tài năng nhưng phán đoán rất kém"
1)
.
Ở người Ai-rơ-len, tình cảm và nhiệt tình chiếm ưu thế so với lý trí. Tính dễ xúc động của
họ làm cho họ không thể suy nghĩ chín chắn và tiến hành những hoạt động bình tĩnh và kiên
nhẫn. Những người như thế hoàn toàn không thích nghi với lao động công nghiệp dưới hình
thức hiện nay của nó, cho nên người Ai-rơ-len vẫn cứ chuyên về nông nghiệp mà lại còn ở
trình độ thấp nhất. Do chỗ những mảnh đất nhỏ ở đây vốn đã tồn tại từ lâu đời chứ không
phải do chia cắt một cách nhân tạo những lãnh địa lớn như
ở Pháp và ở khu vực sông Ranh
1)
mà có, nên không thể nghĩ đến chuyện đầu tư vốn để cải
tạo đất. Theo số liệu của A-li-xơn thì phải đầu tư tới 120 triệu pao xtéc-linh mới có thể làm
cho ruộng đất ở Ai-rơ-len đạt tới mức sản xuất của ruộng đất Anh vốn dĩ cũng không cao gì.
Dân di cư Anh đáng lẽ hoàn toàn có thể nâng cao trình độ văn hoá của nhân dân Ai-rơ-len thì
lại chỉ lo bóc lột họ một cách cực kỳ tàn khốc, trong khi dân di cư Ai-rơ-len lại mang đến cho
dân tộc Anh một chất men, dần dần sẽ đem lại hiệu quả; Ai-rơ-len chẳng có gì đáng biết ơn
dân di cư Anh cả.
Những cố gắng của nhân dân Ai-rơ-len để thoát khỏi tình trạng tuyệt vọng hiện nay, một
mặt biểu hiện bằng những hành động khủng bố, những hành động này đã trở thành hiện
