đây). Một số chuyên gia nước ngoài được mời sang cộng tác là chuyên gia
Đức, còn lực lượng công trình sư và kỹ sư vẫn là những người Nga đã từng
ở trong trại làm công việc nghiên cứu và thử nghiệm suốt thời gian chiến
tranh.
Người đặt cơ sở cho hoạt động hiệu quả cao và thành công của cái mà
ngày nay chúng ta quen gọi là "tổ hợp công nghiệp - quân sự" là Stalin.
Ông cũng là người chăm lo bảo đảm mọi điều kiện cần thiết cho công tác
nghiên cứu và thử nghiệm để hiện đại hoá quốc phòng.
Ông nói với các nhà kỹ thuật tên lửa: "Để thực hiện công việc của mình,
các đồng chí có quyền huy động bất kỳ bộ, ngành nào tham gia, được bảo
đảm về vật chất và tài chính theo nhu cầu mà không có bất kỳ sự hạn chế
nào".
Nhiều con của các ủy viên Bộ Chính trị cũng làm việc trong các cơ quan
của tổ hợp công nghiệp - quân sự.
Chẳng hạn con trai Ustinov làm về lazer áp dụng trong quân sự, con trai
Suslov lãnh đạo một viện kín của Bộ Quốc phòng nghiên cứu các hệ thống
điện tử.
Có một lần Beria thăm Tổng công trình sư máy bay Andrei Tupolev
đang bị cải tạo. Tupolev bắt đầu kể lể những nỗi oan ức của mình với
Beria, nói chưa hết câu thì Beria ngắt lời ngay: "Thôi mà, bạn thân mến ơi,
tớ cũng biết là cậu vô tội. Nhưng mà thôi, cứ làm việc đi, hễ máy bay của
cậu mà bay được lên trời, thì cậu được tha".
A.N.Tupolev sau này là Trung tướng, Viện sĩ, được nhận giải thưởng Lê
nin và năm giải thưởng Stalin, ba lần Anh hùng Lao động xã hội chủ nghĩa.
Nhân dịp chiến thắng phát xít Đức, ngày 7/7/1945, Xô viết tối cao Liên
Xô ra lệnh ân xá 300 nghìn người.
Còn từ năm 1947, chế độ quản lý nhà tù được nới lỏng hơn: cụ thể là cho
phép người nhà được mang đồ ăn tiếp tế, những người cải tạo tốt thì được
trả tự do trước thời hạn... Nhưng đồng thời, lại thắt chặt kỷ luật đối với
những tội nhân hình sự trong thời bình. Do đó mà số lượng tù nhân vẫn
không giảm, và quần thể Gulag vẫn không bị thu hẹp. Năm 1948, Bộ Nội
vụ trình lên Hội đồng Bộ trưởng kế hoạch xây dựng một số nhà tù và trải
