Việc Liên Xô đưa quân vào Afganistan năm 1979 do bộ ba quyết định
chính là trong bối cảnh đó.
Tháng 1/1982, Mikhail Suslov, người giữ trọng trách Bí thư Trung ương
suốt 35 năm, từng đóng vai trò quan trọng trong việc hạ bệ Khruschov và
đưa Brejnev lên làm Tổng Bí thư, người thứ hai trong Đảng - qua đời.
Mọi người hồi hộp chờ đợi: Ai sẽ thay vị trí của Suslov?
Vì đây thực tế sẽ là người lãnh đạo tương lai của Liên xô. Vì Brejnev lúc
đó đã rất ốm yếu. Tại Hội nghị Trung ương tháng 4/1982, Andropov được
bầu làm Bí thư Trung ương Đảng. Được phân công đọc diễn văn tại lễ kỷ
niệm Ngày sinh Lênin 22/4, Andropov có một bài phát biểu đặc sắc. Cái
mới toát ra từ bài diễn văn súc tích, không có những câu tung hô rỗng tuếch
như thường lệ, lại có cả những câu như: "Chúng ta còn chưa hiểu một cách
thực sự xã hội xã hội chủ nghĩa mà chúng ta đang xây dựng". Andropov
được hoan hô rất lâu, đến nỗi chính ông chột dạ (vì sợ "lấn chúa"). Nhưng
Breinev quá hiểu và tin Andropov. Vả lại, ông cũng hiểu rằng đã đến lúc
phải xây dựng uy tín cho người kế tục. Ngày 10/11 năm đó (1982), Brejnev
qua đời. Hội nghị Trung ương chính thức hoá việc Andropov thay thế
Brejnev lãnh đạo Liên Xô.
Việc chuẩn bị người thừa kế Brejnev đã được bàn từ lâu trong những
năm cuối của Brejnev. Bản thân Brejnev có ý định "nhắm" K.Chernenko
hoặc Sherbitsski. Trên đoàn Chủ tịch, Chernenko cũng thường ngồi cạnh
Brejnev, còn bên kia là Thủ tướng Tikhonov. Nhưng tháng 4/1983, khi
Andropov thôi chức Chủ tịch KGB lên làm Bí thư Trung ương Đảng, thì
người ta đã dự đoán về khả năng Andropov là người kế vị.
Hai chiến hữu còn lại trong "bộ ba" hùng mạnh là Ustinov và Gromyko,
cùng với Thủ tướng Tikhonov đã thống nhất rằng Tổng Bí thư phải là
Andropov. Lúc đó ông đã 68 tuổi - một cái tuổi đã kha khá mà ít người giữ
được sức lực và sự nhanh nhạy để bắt đầu một công cuộc mới.
Tuy thế Andropov vẫn đã bắt đầu.
G.Shakhnazarov - nguyên Trợ lý của Tổng Bí thư có lần nói chuyện với
Andropov về việc chi phí quân sự của Liên Xô quá lớn, trở thành gánh
nặng đối với nền kinh tế Andropov trả lời:
