Sự định hướng
Trong điều kiện có hiệu lực, người thí nghiệm không thể củng cố một
phản ứng cho tới khi đối tượng phát ra phản ứng đó. Do đó, người thí
nghiệm theo cách của Skinner phải đợi một thời gian nào đó cho chim bồ
câu phát ra phản ứng mổ phím “một cách ngẫu nhiên” và tương tự, các bậc
phụ huynh có thể phải cực kỳ siêng năng để chờ đứa con đưa ra phản ứng
đúng để củng cố nụ cười, đưa ra lời khen ngợi hay cho trẻ kẹo.
Vấn đề chờ đợi hành vi phát ra được giải quyết trong khuôn mẫu có hiệu
lực bằng cách củng cố một loạt các hành vi được ra lệnh tiêu biểu cho các
giá trị gần đúng liên tiếp của hành vi mong muốn. Con chuột đi vào cái hộp
Skinner lúc đầu có thể được phép ăn từ cái phễu đựng thức ăn để biết vị trí
và chức năng của nó. Lúc đó, con chuột có thể được củng cố có chọn lọc để
có những phản ứng hướng về then chắn, đến gần then chắn hơn, và sau
cùng ấn then chắn xuống.
Sự định hướng cũng áp dụng vào phát triển hành vi con người. Giả sử,
người mẹ muốn dạy đứa con trai bé bỏng của mình ôm chặt lấy mình khi bà
ẵm nó lên. Bà chỉ có thể chờ đợi và thận trọng thưởng đứa con mỗi lần nó
ôm lấy bà. Tuy nhiên, một trình tự nhanh hơn ban đầu là thưởng cho đứa
con khi nó hướng đầu và cánh tay về phía bà, sau đó thưởng khi nó chạm
vào vai hay cổ bà, rồi thưởng về việc nó đưa cánh tay choàng qua cổ bà…
cho tới khi cái ôm chặt được thực hiện.
