Khó khăn và phê bình
Đây là học thuyết tương đối mới và ở một mức độ nào đó nó hợp nhất
phần lớn ý tưởng của nhiều nhà tâm lý về sự học tập. Do đó, phương pháp
Bandura đã không bị chỉ trích nhiều như học thuyết Skinner. Tuy nhiên,
chúng ta phải đề cập đến một số khó khăn.
Trước tiên, chúng ta có thể lập luận là học thuyết học tập xã hội không
phân tích cụ thể và thỏa đáng các hiện tượng hành vi mà nó đối phó. Một số
ý kiến đồng tình với vấn đề này thì giải thích các hiện tượng tạo mô hình
dưới dạng đơn giản như tạo điều kiện có hiệu lực. Những phân tích đó đã
được thực hiện (ví dụ Gewirtz 1969; Gewirtz và Stingle 1968) và học tập
qua quan sát mô phỏng tổng quát hóa. Gewirtz và Stingle (1968) lập luận
rằng các phản ứng mô phỏng ban đầu xảy ra tình cờ được các kích thích
trong môi trường củng cố. Do đó, học tập trở nên có hiệu lực. Khi một số
phản ứng đạt được và duy trì đúng so với thời hạn củng cố không liên tục
thì một phản ứng mô phỏng tổng quát hóa có thể xảy ra. Tức là, việc tạo
mô hình đã được thưởng nhiều lần dẫn đến cá nhân có thể tham gia thường
xuyên hơn. Hơn nữa, phản ứng mô phỏng tổng quát hóa đã được củng cố
nhiều lần, nên mỗi một hành vi mô phỏng mới không cần thiết được thưởng
để được duy trì. Nếu Gewirtz và Stingle và những người khác đúng, thì học
tập quan sát “không cần thứ” (mà Bandura tán thành) có thể chẳng nhất
thiết xảy ra. Phản ứng được huấn luyện qua quan sát chỉ trở thành một ví dụ
cụ thể về tạo mô hình hay mô phỏng tổng quát hóa. Tuy nhiên, về mặt lý
thuyết có một số khó khăn quan trọng (do Gewirtz và Stingle đề nghị).
Học tập mô phỏng có xảy ra không? Aronfreed (1968) lập luận rằng,
trong một số thí nghiệm của Bandura, trẻ em chỉ biểu lộ khuynh hướng
phản ứng đã hiện diện trong danh mục thuộc hành vi của chúng và không
học được điều gì mới. Tuy nhiên Bandura lại sử dụng các nhóm trẻ đối
chứng (không quan sát hành vi người mẫu) nhưng được đặt trong khung
cảnh thực hiệp và được kiểm tra. Chúng không cho thấy phản ứng mới.
