11
HỌC THUYẾT HỆ THỐNG DỰA TRÊN CẤU TRÚC
RAYMOND CATTELL
Lịch sử học thuyết của Cattell là lịch sử về học thuyết của tính tiêu biểu,
tính hấp dẫn của các nhà tâm lý học và các nhà thống kê cùng với những
con số xác định khối lượng, và của các phương pháp phân tích định lượng
và nhân tố. Ngoài các học thuyết cơ bản tiêu biểu, các phương pháp thực
nghiệm ứng dụng đa dạng và học thuyết rèn luyện cấu trúc có thể giúp
chúng ta hiểu được sự tăng trưởng và chức năng của nhân cách.
Những học thuyết tiêu biểu về nhân cách quy số lượng các cấu trúc hoặc
đặc tính tiêu biểu với từng cá nhân được gọi là những “học thuyết tính
cách”. Học thuyết tính cách nguyên mẫu là học thuyết của Gordon Allport,
phương pháp của ông đưa ra các định nghĩa về nhân cách dưới dạng một số
xu hướng quyết định hành vi. Các nhà tâm lý học khác đã áp dụng khái
niệm tính cách để cố gắng hiểu được nhân cách, nhưng không ai có thể tiến
hành một cách có hệ thống như Raymond Cattell. Trong chương này, chúng
tôi xem cách sử dụng khái niệm tính cách của Cattell như một cách để hiểu
về sự quyết định của hành vi. Ông sử dụng những khái niệm khác để chứng
minh vai trò của các tình huống, trạng thái, tiến trình huấn luyện trong sự
phát triển và chức năng của nhân cách. Hệ thống của học thuyết sẽ được
làm rõ khi chúng ta khảo sát các phương pháp của Cattell về việc đưa ra sự
quyết định hành vi.
