Mô hình bản năng
Bản năng hoặc mô hình ham muốn là một nét chính đặc biệt quan trọng
của thuyết Freud. Freud chủ trương rằng toàn bộ năng lượng tinh thần – lực
điều khiển của sự sống – được chứa và được điều khiển bởi bản năng và xa
hơn nữa là toàn bộ hành vi chịu ảnh hưởng bởi hoạt động của bản năng.
Mô hình bản năng chủ yếu là một mô hình căng thẳng – thu hẹp của
động cơ thúc đẩy, tương tự như cái ta đã thấy trong những học thuyết về
đòi hỏi hiện đại và tăng cường. Thuyết bản năng chủ trương rằng, nhu cầu
cơ thể kích hoạt và mơ ước tâm lý đáp ứng của nó gây ra tình trạng căng
thẳng thúc đẩy mà cơ thể phải cố gắng làm hạ xuống. Sự căng thẳng có thể
được giảm xuống bằng việc thỏa mãn nhu cầu, tuy nhiên cái này có thể tái
diễn lại sau này. Sự căng thẳng, và yêu cầu thu hẹp căng thẳng đó, thúc đẩy
toàn bộ hành vi con người. Trong định nghĩa của Freud mô hình giảm căng
thẳng được miêu tả một cách chính thức như là 4 đặc điểm trọng yếu của
bản năng: nguồn, mục đích, đối tượng và lực đẩy. Nguồn là tình trạng hoặc
nhu cầu về sinh lý, chẳng hạn như những thay đổi mô tế bào xảy ra do mất
nước. Mục đích luôn luôn thu hẹp sự kích thích đang trỗi dậy từ nhu cầu
được kích hoạt. Mục đích có thể được hoàn thành bằng việc có đối tượng
và đối tượng đó có thể là bất cứ vật gì trong môi trường, gồm cả một người
khác, hoặc ngay cả một vật gì đó trong chính cơ thể của cá nhân, có thể
thỏa mãn được nhu cầu. Nếu nhu cầu khát nước được kích hoạt thông qua
mất nước, và mục đích là giảm khát thì một ly nước có thể là đối tượng của
bản năng. Lực đẩy chủ yếu là sức mạnh của sự ham muốn và có liên quan
mật thiết với lượng mất mát đã trải qua.
Định ra những đặc tính này trong mô hình bản năng, thì hoạt động của
bản năng trở nên dễ hiểu. Khi một nhu cầu khơi dậy, việc thu hẹp mục đích
của nó ngay lập tức được thiết lập. Chú ý rằng nguồn và mục đích của bất
kỳ bản năng nào luôn luôn tồn tại vững vàng. Lực đẩy của bản năng, đôi
lúc lại thay đổi, ảnh hưởng đến sự nỗ lực giành cho việc thu hẹp ham
muốn. Đối tượng được săn đuổi, tìm kiếm và tiêu thụ thông qua tiêu hao
năng lượng tinh thần. Trong một đối tượng, việc đầu tư năng lượng cho
