Chương VIII
Xét đoán: thông giải các sự kiện
§1. Ba Nhân tố trong Xét đoán
Sự xét đoán tốt
MỘT người có khả năng xét đoán
giữa một tập hợp các sự biến nhất định
thì được xem là có giáo dục, có rèn
luyện, dẫu học thức của người đó ở mức
độ nào. Và nếu các trường học của
chúng ta đào tạo nên những học sinh với
thái độ tinh thần mà ở vào hoàn cảnh
nào cũng có khả năng xét đoán tốt, khi
đó các trường học quả đã làm được
nhiều điều hơn là chỉ đào tạo ra những
học sinh chứa trong đầu hàng kho thông
tin hoặc thành thạo kỹ năng trong những
lĩnh vực chuyên sâu. Để biết thế nào là
năng lực xét đoán tốt trước tiên chúng ta
cần biết xét đoán là gì.
Xét đoán và suy luận
Phải thừa nhận một điều là giữa xét
đoán và suy luận có sự nối kết mật thiết.
Mục đích của suy luận là tự hoàn tất
chính nó trong một xét đoán trọn vẹn về
tình huống, và quá trình suy luận diễn
tiến qua một loạt các xét đoán cấu thành
và trung gian, vậy những đơn vị, những
