Lời tựa
CÁC nhà trường của chúng ta đang rối bời với vô số môn học, mỗi
môn lại có cơ man các tài liệu và quy tắc. Gánh nặng càng dồn lên vai
những người làm nghề dạy khi họ phải ứng xử với từng cá nhân học sinh
chứ không phải trước một số đông. Trừ phi những bước đi tiên phong này
rốt cuộc chỉ để tiêu khiển đầu óc, mục đích của chúng ta là tìm ra được
điểm mấu chốt hay nguyên tắc nào đó hướng tới một sự giản lược hóa.
Cuốn sách này thể hiện niềm tin vững chắc rằng, việc nỗ lực đưa thái độ
tâm trí, đưa thói quen tư duy – những cái mà chúng ta gọi là có tính khoa
học ấy – trở thành cứu cánh sẽ đồng thời làm phát lộ nhân tố có tác dụng
củng cố và hướng đến niềm tin ấy. Dễ mường tượng được là thái độ khoa
học này khó lòng dung hợp ngay với việc dạy dỗ thanh thiếu niên. Nhưng
cuốn sách này cũng thể hiện niềm tin rằng đó không phải là điều muốn
hướng tới; rằng thái độ cố hữu và còn vô nhiễm của tuổi thơ, nổi bật với trí
tò mò, óc tưởng tượng đầy hứng khởi cùng với lòng yêu thích tra xét thử
nghiệm là những thứ gần gũi, rất gần gũi với thái độ của một đầu óc khoa
học. Nếu những trang viết này giúp ích chút nào cho việc ngộ ra được mối
liên hệ mật thiết này cũng như giúp cho việc nghiêm túc suy xét rằng làm
thế nào mà khi điều này đi vào thực tiễn giáo dục sẽ đem đến hạnh phúc cá
nhân và giảm bớt lãng phí xã hội, hẳn khi ấy tác dụng của cuốn sách đã
vượt quá sự mong đợi.
Không thể kể tên cho hết các tác giả mà tôi muốn tri ân. Xin tỏ lòng
biết ơn sâu sắc tới vợ tôi, người tiếp nguồn cảm hứng cho những ý tưởng
của cuốn sách, và chuyên tâm tận sức với Trường thực nghiệm tại Chicago
