năng ấy, chứ không can dự gì vào việc
tạo ra chúng.
Do đó người học cần có sự chủ động
Dạy dỗ và học tập là những tiến
trình có quan hệ tương hỗ hay tương
ứng nhau, như thể mua với bán. Ai đó
có thể bảo người ấy đã bán mà không có
người mua thì giống như người ấy đã
dạy dỗ trong khi chẳng ai học được gì.
Và trong sự truyền giao học tập đó, sự
chủ động ở phía người học xem chừng
còn lớn hơn so với phía người mua trong
giao dịch hàng hóa. Nếu một cá nhân có
thể học cách nghĩ chỉ theo hướng là học
để sử dụng một cách tiết chế và hữu hiệu
hơn những khả năng mà anh ta đã có, thì
sự thực còn hơn thế đối với trường hợp
một người có thể dạy dỗ những người
khác biết nghĩ chỉ theo hướng khơi gợi
và bồi đắp những khả năng đã phát khởi
trong họ. Theo hướng này, người thầy
không thể khơi gợi được nếu không nắm
rõ những thói quen và xu hướng đang
hiện tồn, cùng những năng lực tự nhiên
mà người thầy phải kề vai sát cánh với
chúng.
Ba nguồn nội lực tự nhiên chủ yếu
Bất cứ sự kiểm kê cụ thể nào nguồn
vốn tự nhiên này đều tỏ ra võ đoán vì lẽ
nó phải bỏ qua nhiều yếu tố phức tạp.
Nhưng việc phát ngôn ra những nhân tố
