1. Cuộc xâm lược của quân Minh - Vương triều Hồ sụp đổ
Năm Giáp Thân (1404), Trần Khang nguyên là gia nô của Trần
Nguyên Huy, sau khi Huy bị bắt tội, Khang đã trốn sang Trung Quốc,
đổi tên là Thiêm Bình, giả danh là con cháu của vua Nghệ Tông,
Thiêm Bình kể lể sự tình Hồ Quý Ly có hành động thoán nghịch rồi
kêu van với Minh triều, xin đưa quân sang giúp mình phục quốc.
Mặc dù năm trước (1403) nhà Minh đã phong cho Hồ Hán Thương
làm An Nam Quốc vương, nay Minh Thành Tổ
vẫn cứ trách nhà Hồ
làm việc tiếm nghịch, cướp ngôi của nhà Trần, rồi sai Hàn Quan và
Hoàng Trung dẫn 5.000 quân
hộ tống Thiêm Bình về nước để lên
ngôi vua. Quân Minh vừa tiến đến ải Chi Lăng thì bị quân chặn đánh.
Quân Minh thua, bèn giải giao Thiêm Bình sang cho quân để xin được
toàn mạng trở về nước. Thiêm Bình bị bắt giải về kinh, bị xử lăng
trì
.
Sau khi đánh tan đạo quân hộ tống Thiêm Bình, triều Hồ cử sứ sang
nhà Minh giải thích về sự gian trá của Thiêm Bình và xin cống nạp
như cũ, nhưng các sứ giả Việt đều bị nhà Minh giữ lại không cho về.
Lần này, nhà Minh quyết tâm tiến hành trực tiếp cuộc xâm lược
nước ta. Chúng huy động trên 20 vạn quân bộ binh và kỵ binh cùng
với hàng chục vạn dân phu vận chuyển do Chu Năng, Trương Phụ,
Mộc Thạnh chỉ huy Chu Năng làm Đại tướng; Trương Phụ và Mộc
Thạnh làm Tả, Hữu phó tướng; Lý Bân, Trần Húc làm Tả, Hữu tham
tướng, chia quân ra hai đạo tiến sang đánh nước ta. Một cánh do
Trương Phụ từ Quảng Tây tiến vào Lạng Sơn, ở phía đông; một cánh
do Mộc Thạnh chỉ huy từ Vân Nam, theo dọc sông Hồng tràn xuống, ở
phía tây. Đồng thời nhà Minh sai mang sắc dụ vua Chiêm phối hợp tấn
công ta ở biên giới phía nam. Sau khi Chu Năng bị bệnh mất, Trương
Phụ lên thay quyền thống lĩnh toàn quân.
Dưới chiêu bài “phù Trần diệt Hồ”, từ biên giới, chúng dùng thủ
đoạn tâm lý chiến kể tội nhà Hồ, viết bài hịch vào nhiều miếng ván, gỗ
rồi thả cho trôi giạt theo dòng nước, đi khắp nước ta. Nội dung bài
