Lợi dụng nghèo khó (Lazarum,
argumentum ad)
Những người nghèo có thể cần được thương hại; nhưng không phải lúc nào
họ cũng đúng. Sẽ là ngụy biện khi cho rằng vì ai đó nghèo nên họ phải và
thật thà hơn người giàu. Ngụy biện Lợi dụng nghèo khó được biết đến sau
khi Lazarus, một người vô cùng nghèo, cho rằng sự nghèo khó của người
tranh luận sẽ tăng thêm trọng lượng cho vấn đề mà anh hay cô này đề cập.
Người đàn ông giàu sụ kia không có lợi ích gì trong việc lừa dối hay bịp
bợm ai cả; tất cả những gì ông ta có là những điều ngu ngốc mà ông sống
dựa vào.
(Và những điều ông truyền dạy lại cho người khác.)
Sự nghèo không đóng góp vào tính hợp lý một lập luận nhiều hơn sự giàu.
Ngụy biện này tập trung chú ý vào người tranh luận thay vì luận điểm được
đưa ra. Có thể vì người nghèo thì ít bị cám dỗ bởi danh vọng, nhưng tương
tự như thế, người giàu sẽ ít khả năng phải đối mặt với bệnh tật, nghèo đói
cùng những chi phí tủn mủn, cũng như cám dỗ để thoát khỏi những thứ đó.
Thậm chí nếu chúng ta coi đó một người miễn nhiễm với tiền bạc, không
cần lợi ích về vật chất, chúng ta vẫn phải nhớ rằng luôn có những cách khác
để đạt được sự thỏa mãn. “Tất cả mọi quyền lực đều đem lại vui sướng” có
người đã nói như vậy, “và quyền lực tối thượng là niềm vui tột đỉnh.”
Dù rằng chúng ta không nên để hoàn cảnh của người tranh luận ảnh hưởng
tới chúng ta, ngụy biện Lợi dụng nghèo khó đã ăn sâu vào tiềm thức của
chúng ta. Chúng ta có xu hướng cho rằng người nghèo có ít cơ hội phạm
sai lầm hơn. Nền văn chương trong văn hóa của chúng ta bù đắp cho sự
nghèo khó của những người nghèo bằng sự khôn ngoan, những đức tính tốt
và, có khi còn là nhan sắc.
