Tiên đề mâu thuẫn
Dù lý luận có vững đến đâu, bạn không thể tin vào một lập luận nếu nó
được xây dựng trên nền tảng sai. Một lập luận hợp lý đòi hỏi phải có những
tiên đề đúng cũng như phương pháp lý luận có căn cứ. Vấn đề của các tiên
đề mâu thuẫn là tất cả chúng không thể đều đúng. Nếu một tiên đề đúng thì
cái kia phải sai và ngược lại. Nói cách khác, chúng ta có thể chắc rằng ít
nhất một trong số tiên đề phải sai và do đó không thể cho ra một lập luận
hợp lý.
Tất cả mọi thứ đều có thể chết nhưng Chúa thì bất tử, do đó Chúa không
phải là tất cả mọi thứ.
(Đây có vẻ là một lập luận chống lại thuyết phiếm thần nhưng thực tế nó là
một lập luận chống lại lý lẽ thông thường. Vì các tiên đề mâu thuẫn nhau,
một trong số chúng phải sai. Điều này khiến kết luận không đáng tin cậy.)
Ngụy biện này thú vị vì nó cho phép bạn sử dụng phương pháp lý luận có
căn cứ. Nó thường khiến những người phi lý luận sửng sốt khi biết rằng với
các tiên đề thiếu nhất quán, bất kỳ kết luận nào, dù thiếu liên quan đến đâu,
cũng có thể được rút ra một cách có căn cứ. Tuy nhiên, các nhà lý luận học
không sử dụng từ “căn cứ” hàm ý “hợp lý”. Nếu tồn tại trong đó những tiên
đề sai như trong tình huống mâu thuẫn tiên đề, lúc đó dù lý luận có căn cứ
đến mức nào, lập luận cũng không hợp lý.
Ngụy biện này cho phép chúng ta chứng minh rằng mặt trăng được làm từ
phô mai xanh. Bằng chứng khá phức tạp nhưng rất hài hước:
Chúng ta có hai tiên đề, sữa màu trắng và sữa không phải màu trắng. Nếu
“sữa màu trắng” đúng, thì phát biểu “Hoặc là sữa màu trắng hoặc mặt trăng
được làm từ phô mai xanh” là đúng. (Đây là phát biểu đúng.) Vì chúng ta
