Ngụy biện sai nguyên nhân (Cum hoc
ergo propter hoc)
Ngụy biện sai nguyên nhân giả định rằng các sự kiện xảy ra cùng nhau có
mối liên kết nguyên nhân và chối bỏ khả năng có sự trùng hợp hay do sự
vận hành của nhân tố bên ngoài tác động riêng lẻ tới từng sự kiện.
Một du khách gặp một nông dân Tây Ban Nha và vợ anh này trên một
chuyến tàu lửa. Họ chưa bao giờ thấy chuối, do đó anh này cho mỗi người
một quả. Khi người nông dân ăn một ít, con tàu đi qua một hầm chui.
“Đừng ăn nó, Carmen,”anh nông dân la lớn, “Chúng khiến em bị mù đấy.”
Cũng giống như Ngụy biện nhân quả (post hoc), trong đó hai sự kiện liên
kết với nhau vì chúng xảy ra liên tiếp, Ngụy biện sai nguyên nhân kết nối
các sự kiện vì chúng diễn ra cùng một lúc. Nó là ngụy biện vì sử dụng giả
thuyết không xác đáng rằng một sự kiện không thể xảy ra nếu thiếu sự kiện
kia.
Những điều như vậy lúc nào cũng xảy ra. Rất hiếm có chuyện một ngày
không có mưa, không có giấy tính tiền điện, không có chương trình thể
thao cưỡi ngựa vượt chướng ngại vật trên truyền hình hay không có tờ
Guardian. Thực tế này gợi mở sự liên kết những điều không dễ chịu với
các sự kiện xảy ra cùng lúc, và kết luận rằng theo cách nào đó chúng liên
kết với nhau. Trong xã hội nguyên thủy, những giả định như vậy thường
được đưa ra, và một trong những nhiệm vụ của thầy phù thủy là chọn lọc
hành động nào liên kết với hệ quả nào. Trong xã hội của chúng ta, than ôi,
cuộc sống lại càng phức tạp hơn.
Ngành xác suất thống kê cung cấp một môi trường sống tự nhiên không thể
bị phát hiện cho Ngụy biện sai nguyên nhân. Thực tế, cả một nhánh xác
suất thống kê học gọi là phân tích hồi quy hoàn toàn dùng để đo lường tần
