Superego giữ lại những cá tính của người cha, trong khi mặc cảm Oedipus
càng mạnh mẽ và càng nhanh chóng ngã quị xuống chân sự trấn áp (dưới
ảnh hưởng của uy quyền, nhà trường, giáo dục tôn giáo và sách vở) bao
nhiêu, sự thống trị của Superego trên Ego sau này trở đi càng chặt chẽ nghiệt
ngã hơn bấy nhiêu - trong hình thức của lương tâm hoặc có lẽ một cảm xúc
vô thức về tội lỗi [28]. Tôi sẽ đưa ra liền ngay (chương V) một gợi ý về
nguồn gốc của quyền lực của nó để thống trị theo lối này - nguồn gốc, đó là,
của cá tính có tính ép buộc của nó vốn tự thể hiện trong hình thức của một
thể loại mệnh lệnh.
Nếu một lần nữa, chúng ta xem xét nguồn gốc của Superego như chúng ta đã
mô tả nó, chúng ta sẽ nhận ra rằng nó là kết thành của hai yếu tố hết sức
quan trọng, một thuộc về một bản chất sinh học và một thuộc về một bản
chất lịch sử: đó là, trong con người có thời gian kéo dài thuộc về thời thơ ấu
vốn mình không tự lực được và phải bị phụ thuộc, và biến cố mặc cảm
Oedipus của người ấy, sự trấn áp mà chúng ta đã được cho thấy là được kết
nối với sự gián đoạn của sự phát triển libido trong thời kỳ tiềm ẩn và với lúc
bắt đầu thời kỳ có hai giai-đoạn [29] của đời sống tình dục của con người.
Theo như một giả thuyết của phân tích tâm lý, hiện tượng vừa nhắc cuối
cùng, vốn xem ra có vẻ là khác thường với con người, là một di sản của sự
phát triển văn hoá tất yếu vào thời đại băng giá. Sau đó, chúng ta thấy, sự
khác biệt của Ego và Superego là không phải vấn đề của ngẫu nhiên; nó đại
diện cho những đặc tính quan trọng nhất của sự phát triển của cả hai – của
cá nhân và của chủng loại; thực vậy, bằng cách đem cho biểu hiện vĩnh viễn
với ảnh hưởng của cha mẹ, nó làm cho tồn tại mãi mãi sự hiện hữu của
những yếu tố mà với chúng, nó có nợ nguồn gốc của chính nó.
Phân tích tâm lý đã từng bị trách cứ dịp này qua dịp khác, sự làm ngơ về
phía cao thượng hơn, đạo đức hơn, phía siêu-nhân của bản chất con người.
Khiển trách chắc chắn là bất công, cả về lịch sử lẫn về phương pháp. Trước
nhất, vì ngay từ lúc khởi đầu rất sớm, chúng ta đã qui gán chức năng của sự