CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 29
Laphông sang Nam Kỳ làm Thống đốc thay Đuypơrê. Sang đây, ông
không chỉ làm việc cai trị thuộc địa Nam Kỳ mà còn điều khiển các hoạt
động quân sự, chính trị, nhằm chiếm cả nước Nam. Tại dinh Thống đốc,
ông nghe viên Khâm phái nước Nam Nguyễn Lập biện thuyết:
- Thưa ngài, hiệp ước Giáp Tuất, điều thứ 11 chỉ ghi: "Người Pháp
được buôn bán ở một số thương cảng", mà không ghi việc Pháp nắm quyền
Thương chính. Nước tôi từ vua đến thứ dân đều hiểu điều ấy, nên có dị nghị
trước việc các ngài đang làm. Xin ngài hãy dùng quyền của mình mà
khuyên những người thuộc cấp trả sở Thương chính cho nước tôi.
Laphông cười mỉm, tự tin:
- Ông Khâm phái hãy đọc lại bản thương ước, ra đời sau hiệp ước
1874 có nửa năm. Tại đó, không những ghi chúng tôi có quyền thu thuế
Thương chính, mà còn có quyền kiểm soát các sở Thương chính, các
thương cảng, có quyền cho tàu chiến tới cảng để giữ an ninh. Còn thuế,
chúng tôi cần thu để trả lương cho những người Pháp làm việc và bảo vệ
cảng; làm vốn mở rộng cảng, những việc có lợi cho chúng tôi và cả các
ngài.
Viên Khâm phái lại thấy thêm những điều mà sứ thần ta sơ hở khi
soạn thảo thương ước. Người Pháp đưa ra dự thảo có hại cho nước Nam,
đến khi thực hiện mới rõ. Ông đành chuyển sang việc khác:
- Hiện nay quân Pháp đóng ở Hà Nội, Hải Phòng, quá đông so với số
ghi trong hiệp ước, chúng tôi yêu cầu ngài cho rút bớt.
