CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 20
Philát vào Gia Định. Ông tường trình với Thống đốc Đuypơrê về việc
làm ở Hà Nội. Đuypơrê cho là trong tình thế bất lợi đối với Pháp, Philát
giải quyết như vậy là vượt dự kiến. Nếu Nguyễn Văn Tường hiểu tình hình
nước Pháp nhiều khó khăn, Chính phủ Pháp không cho xâm chiếm Bắc Kỳ,
thì Philát sẽ gặp trở ngại. Quy ước về giải pháp lâm thời ở Bắc Kỳ đã đặt
được những tiền đề có lợi cho Pháp. Sắp tới, một hiệp ước mới sẽ đưa ra
thương lượng, cần phải tranh thủ thêm những điều có lợi hơn. Nhất là việc
đòi vua Nam chính thức thừa nhận Pháp có chủ quyền ở cả sáu tỉnh Nam
Kỳ. Đuypơrê giao cho Philát chuẩn bị tiếp công việc.
Sau đó ít ngày, Philát đưa ra bản dự thảo hiệp ước mới mang tên "Hòa
bình và liên minh", 22 điều. Nội dung chủ yếu: - Triều đình Huế thừa nhận
Pháp có chủ quyền trên phần đất nước Nam kể từ phía Nam tỉnh Bình
Thuận trở vào Nam Kỳ. - Nước Pháp thừa nhận chủ quyền của vua Nam
trên phần đất từ phía Nam tỉnh Bình Thuận trở ra Bắc Kỳ. - Pháp sẵn sàng
giúp vua Nam khi có cuộc tiến công của kẻ cướp. - Vua Nam có chính sách
đối ngoại của mình phù hợp với chính sách đối ngoại của Pháp (về chính trị
không thay đổi quan hệ với Pháp; ký hiệp ước thương mại với nước nào
phải báo trước cho Pháp). - Thừa nhận quyền tự do truyền giáo của các
giáo sĩ và quyền theo đạo của dân chúng; tha những người đã cộng tác với
Pháp. - Mở cửa sông Nhị và các cảng Hải Phòng, Hà Nội... để tàu Pháp
thông thương sang Vân Nam. - Ở những nơi Pháp có quyền buôn bán thì có
viên Lãnh sự Pháp trông coi với 100 lính hộ vệ. - Pháp được đặt một viên
Khâm sứ tại Huế. Nam triều được đặt đại diện tại Gia Định và Pari, phí tổn
mỗi bên tự chịu. - Hiệp ước này thay hiệp ước năm Nhâm Tuất (1862).
