Lúc này lại có tin quân Thanh qua biên giới sang thượng du Bắc Kỳ.
Thống lãnh Hoàng Quế Lan đưa quân tới đóng ở Lạng Giang. Ba viên
tướng khác đóng quân ba nơi phụ cận. Quang Đản và Ân Niên đến tận hành
doanh của Quế Lan thăm hỏi, và đề nghị đem quân qua sông Nguyệt Đức,
gần Hà Nội hơn. Lan nói: "Chưa có thượng lệnh", và góp ý: "Bắc Ninh gần
Hà Nội, phải gia tăng bảo vệ; nên mộ nhiều quân Khách (người Hoa) cùng
đánh với quân Nam. Phía Từ Sơn, Gia Lâm trở xuống Hà Nội, quân Nam
tự giữ. Khi có lệnh, quân Thanh sẽ tiến gần thành Bắc Ninh. Nay Thanh và
Pháp đang có thương nghị, chưa có hành động gì hơn".
Đản và Niên tâu vua về việc trên. Vua bảo: "Nhà Thanh sợ sinh hiềm
khích với nước Pháp. Quế Lan nói và làm như thế, ta có thể biết được ý họ.
Tướng sĩ các ngươi phải tự gắng sức, chớ có trông cậy vào người ta mà
sinh lười biếng". Vua còn nói: "Dù sao quân Thanh cũng đã đến gần, ta nên
khoản đãi thăm hỏi. Mặt khác truyền ngôn là quân Thanh đến giúp, cho
tăng thanh thế đánh giặc".
Những ngày này, Sứ thần Phạm Thận Duật ở Trung Quốc đưa tin về
nhưng không đầy đủ. Vẫn có cuộc thương lượng Thanh - Pháp về vấn đề
Bắc Kỳ. Khi Thanh thấy có lợi cho mình thì rút quân; khi thấy bất lợi thì lại
cho quân sang, nhưng cầm chừng nghe ngóng. Họ không tỏ quyết tâm cứu
giúp nước Nam... Tin dẫu chỉ như thế vẫn khiến Tôn Thất Thuyết lo ngại:-
không được huy động toàn quốc đánh giặc, lại giảm sút nguồn ngoại viện.
Chỉ còn có thể tự mình đánh giặc trong khuôn khổ đất Bắc Kỳ. Lại lo giặc
có thể bất thần đánh vào kinh đô... Vua cũng tỏ rõ nỗi lo, nhưng băn khoăn
lưỡng lự, chờ kết quả hòa đàm. Lo lắng quá nhiều, bệnh tình của vua nặng
thêm.
