CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 83
Chiếm thêm Hưng Hóa, tướng Milô trở thành người có thế lực nhất ở
Bắc Kỳ. Ông được Chính phủ Pháp tăng quyền điều khiển mọi việc chính
trị, quân sự ở đây. Một Hội đồng cai quản xứ này được thành lập do ông
đứng đầu, cùng với các ủy viên: hai quan võ, hai quan văn Pháp, trong đó
có Sinvét.
Việc quan trọng mà hội đồng này quyết định là: dùng người Nam đánh
người Nam, lấy chiến phí tại chỗ để tiến hành chiến tranh. Milô nói trước
cuộc họp hội đồng:
- Thực trạng ở những nơi chúng ta chiếm giữ tỉnh thành cho thấy: đã
nổi lên những toán quân có tổ chức, với trình độ khác nhau nhưng cùng
chung mục đích chống Pháp. Những người đứng đầu các toán quân ấy có
cả quan lại cũ cấp tỉnh, huyện, có võ, có văn; lại có cả những sĩ phu, thân
hào ở ngay các làng xã, gần gũi dân chúng. Các toán quân ấy thục sự là
mạng lưới vây bủa các đồn bốt, thành quách do chúng ta cai quản. Nơi dày
nơi mỏng, nơi xa nơi gần, đều có mạng lưới ấy. Chúng nhằm mọi sơ hở của
ta trong đồn bốt và trên đường hành quân để đánh phá, gây hại. Chỉ trong
vài tuần khi quân Pháp tiến đánh Hưng Hóa, chúng đã chống phá ở nhiều
nơi khác.
Milô chỉ vào bản sơ đồ còn sai sót nhiều về tỉ lệ và địa danh, nhưng có
thể nhận ra những nét chung về sự chống đối của các toán nghĩa quân Bắc
Kỳ.
Ông thuyết minh:
