về làng cũ làm ăn sinh sống, đợi thời cứu nước. Thề quyết không theo
Pháp, không về với ngụy triều Đồng Khánh.
Hai giọt nước mắt chảy dài trên má, Đàm nói tiếp, giọng quả cảm:
- Còn ta, nếu bọn Pháp có hỏi ta ở đâu, anh em nói với chúng: - Vào
rừng sâu sẽ gặp ta!
Các binh sĩ bùi ngùi trước lời nói đầy cảm khái của vị tướng trẻ, đầy
lòng trung quân ái quốc. Họ lần lượt cúi chào ông, rồi lặng lẽ tỏa ra các
hướng, trở về quê nhà.
Đêm ấy, trong chùa Vân Liễu chỉ còn Tôn Thất Đàm không ngủ. Vị sư
già bảy mươi tuổi đã khép kín trai phòng. Đàm tiếp thêm bấc trên đĩa dầu
nam cho sáng. Ông cầm bút viết thư gửi vua Hàm Nghi: "Ba cha con thần
một lòng theo vua cứu nước. Cha thần phụng mệnh đi sứ nước ngoài, gặp
lúc thời thế đổi thay, khó làm được việc. Anh em thần phò giá ở nơi sơn dã
mà không bảo vệ được vua. Thần nguyện lấy thân mình đền tội".
Truyện được biên. t.ập tại iread.vn..
Rồi Đàm xem lại bức thư từ đồn Thuận Bái gửi tới. Những dòng chữ
ai đó nắn nót, viết theo ý của viên quan tư, trưởng đồn Đabat. Lá thư dụ
Đàm ra hàng có lời ve vãn: "Sẽ tiếp đãi kính cẩn và trọng hậu" và lời dọa
nạt: "Cả vùng Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên chỉ còn có ngài là chưa
quy thuận. Các ngài ảo tưởng quá, nay đã đến lúc phải suy nghĩ và hành
động cho thực tế".
Đàm vò nát bức thư rồi châm lửa đốt. Ông đi đi, lại lại trên mảnh sân
chùa, thoang thoảng hương đại, hương ngâu. Ông nghĩ: "Có phải vùng này
chỉ còn Đàm chưa ra hàng Pháp không? Pháp không biết có những người
cùng quẫn phải ra hàng nhưng lòng thì khác. Có nhiều người tưởng chỉ cặm
cụi làm ăn, nhưng trong lòng nuôi chí căm thù. Còn Đàm, cha già ở phương
xa vẫn ngày đêm hướng về vua, về nước và tin cậy hai con. Đấy là điều tin
