CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 148
Nguyễn Hữu Độ thích thú về chức Kinh lược sứ Bắc Kỳ. Việc trấn áp
quân Cần Vương rất khó khăn nguy hiểm, đã có quan Pháp chỉ huy và các
quan Nam thuộc cấp của ông làm. Việc có nhiều lợi lộc mà nhàn hạ là chọn
người bổ các chức quan tỉnh, phủ, huyện. Ông chỉ cần chọn người thế nào
để được quan Pháp ưng ý. Pháp ưng là vua Đồng Khánh y theo. Mỗi người
làm quan là Độ được hậu tạ. Có người phải chạy tiền lo lót trước để được
chọn bổ. Có người do Pháp chọn, rồi bảo Độ bổ theo quy chế nước Nam.
Ở Bắc Kỳ nhưng Độ vẫn để ý tới việc triều đình. Độ ra đây thì Phan
Đình Bình là người được Khâm sứ Pháp giao việc và được vua tham vấn.
Độ thấy có một dạo Bình được đề cao quá mức. Nói cho đúng, việc đưa
Đồng Khánh lên ngôi là do Độ bàn với quan Pháp để làm. Sau đó Bình từ
Bắc vào chỉ là giúp việc cho Độ, trong lúc Nguyễn Văn Tường còn đó và
các quan chưa ăn ý với Độ. Sự giúp thêm của Bình đối với Độ khi ấy rất
cần, vì quan Pháp tin Bình và Bình rất thân quan Pháp.
Khi Tường bị bắt đi đày thì Độ được trọng vọng bậc nhất, kế đó là
Bình. Bình không biết điều, cứ tưởng mình nhiều uy vọng, nhận bổng lộc
vua ban gần ngang với Độ. Đã thế trong công việc có lúc Bình tỏ ra bất
đồng với Độ nên Độ ghét. Việc đầu tiên để đối phó là Độ xin vua cho Bình
làm Khâm sai đi dẹp loạn ở Quảng Bình. Việc khó, Bình không làm nổi và
bị cách chức.
Ít lâu sau, Bình nhờ quan Pháp xin cho trở lại làm việc, dần dần vào
viện Cơ mật. Độ không thích nhưng chưa tiện nói.
