thời Dot-com những năm 1990. Còn cụm từ “Quốc gia Khởi nghiệp”
(Start-up Nation), được dùng lần đầu tiên làm tiêu đề của cuốn
sách nói về quá trình đổi mới của Israel của hai tác giả Dan Senor
and Saul Singer (xuất bản năm 2009), cũng bao hàm ý “khởi nghiệp”
nhưng ở một qui mô lớn hơn, qui mô của một quốc gia. Quốc gia đó
là Israel.
Đó là khung cảnh của Israel vào cuối những năm 1980, khi vòng
xoáy lạm phát dường như không thể ghìm cương với con số khủng
khiếp 400% vào năm 1985, và kinh tế Israel đang trên bờ vực thẳm.
Vực dậy nền kinh tế và tìm lại động lực để tăng trưởng và phát triển
kinh tế là mục tiêu sống còn của chính phủ Israel trong Chương
trình Bình ổn Kinh tế năm 1985. Ngay trong hoàn cảnh đó có hai
yếu tố mới xuất hiện: thứ nhất là làn sóng nhập cư khá lớn bắt
đầu từ cuối những năm 1980 kéo dài sang những năm 1990 với
gần một triệu dân Do Thái từ Liên bang Xô viết cũ (trong đó có
nhiều người có trình độ học vấn cao); và yếu tố thứ hai là sự bùng
nổ công nghệ Dot-com trên thế giới vào những năm 1990. Một
quyết định chiến lược có tính bước ngoặt của chính phủ Israel vào
thời điểm này là phát động đổi mới (innovation) thông qua tăng cường
đầu tư vào khoa học, công nghệ, nghiên cứu và phát triển (Research
& Development – R&D). Nguồn nhân lực học vấn cao từ Liên bang
Xô viết cũ đã có đất sử dụng và được đổ vào khu vực công nghệ cao
để đáp ứng cho nhu cầu Dot- com đang tăng tốc vào giữa những
năm 1990. Quốc gia khởi nghiệp Israel ra đời trong hoàn cảnh như
thế. Trong vòng 15- 20 năm sau đó, vào những năm cuối 2010,
Israel trở thành một trong những cường quốc công nghệ cao trên
thế giới. Trong giai đoạn đó và kéo dài cho đến ngày nay, những
công ty công nghệ và giới đầu tư toàn cầu đã tìm đường đến Israel
và ở đây, họ tìm thấy sự kết hợp độc đáo giữa óc sáng tạo, sự táo bạo
và những con người quả cảm đầy trí tuệ.
