“Theo cháu, có cách nào khác để giải quyết vấn đề này không?” (Câu hỏi này giúp trẻ đưa ra các giải
pháp khác nhau, chẳng hạn "Cháu có thể cho bạn ấy chơi đồ chơi của cháu"; "Cháu có thể bảo bạn
ấy đợi cháu chơi thêm một lúc nữa" hay "Chúng cháu có thể làm hoà với nhau”.)
Bạn băn khoăn không biết phải từ chối sử dụng ma tuý hay có những biện pháp phòng tránh ma
tuý như thế nào trong các buổi sinh nhật. Dù không phải là tất yếu nhưng rõ ràng, giữa tiệc tùng và
ma tuý có sự liên quan với nhau. Chúng ta biết rằng nguy cơ dính vào ma tuý thường xảy ra ở trẻ
lớn tuổi hoặc trẻ gặp bế tắc trong việc giải quyết những vấn đề thường ngày. Chúng không biết
cách làm rõ vấn đề, tìm hiểu vấn đề, đưa ra giải pháp tháo gỡ, hay dự đoán tình huống. Nếu ngay từ
trước khi trẻ đến tuổi đi học, chúng ta dạy trẻ cách giải quyết những vấn đề quan trọng như làm
thế nào để được bạn mời dự sinh nhật, làm thế nào để có đồ chơi như ý muốn thì trẻ sẽ giải quyết
vấn đề nhạy bén hơn. Nghĩa là, khi trưởng thành, trẻ sẽ áp dụng những kỹ năng giải quyết vấn đề
đã được học vào các tình huống khó như làm thế nào để từ chối khi bị bạn bè rủ rê thử dùng ma
tuý.
Mặc dù Nelson mới tám tuổi và chưa từng sử dụng ma tuý nhưng cậu bé đã ý thức được những tác
hại của nó. Khi tôi hỏi, cậu đưa ra rất nhiều câu trả lời: "Cháu đi bơi và có thể bị chết đuối. Cháu có
thể bị ốm và phải nghỉ học nhiều ngày. Cháu có thể khiến bạn bè đau lòng vì chính sự thiếu hiểu
biết của mình". Khi được hỏi phải làm gì để chống lại việc bị bạn bè xấu lôi kéo, cậu bé nói: “Cháu
sẽ bảo là cháu không muốn chết. Sau đó, cháu nói với bạn bè của bạn ấy để họ khuyên nhủ cậu ta”.
Khi tôi hỏi vì sao lại làm vậy, Nelson đáp: “Một mình cháu chắc chắn sẽ không thể khuyên can tốt
bằng cả năm người được. Và đúng là sau đó, cậu ấy đã để cháu yên, bác ạ”.
Những đứa trẻ học cách tư duy ngay từ nhỏ sẽ phát triển khả năng suy nghĩ cũng như cảm xúc của
mình. Chúng sẽ lựa chọn được những người bạn tốt hơn, những người không bắt chúng làm những
điều sai trái và biết đưa ra những quyết định đúng đắn sau khi cân nhắc hậu quả. Ngoài ra, trẻ sẽ
cảm thấy tự hào về những gì mình làm được thay vì bị ám ảnh về thất bại. Trẻ sẽ hạn chế được tư
tưởng đầu hàng trước những ép buộc vô lý của những đứa trẻ mà chúng coi là "bạn". Chúng không
cần phải gồng mình gắng gượng mà hoàn toàn thoải mái, vui vẻ. Trẻ sẽ biết quan tâm đến mọi
người xung quanh cũng như những việc xảy ra với bản thân.
Nói cách khác, những đứa trẻ biết giải quyết những vấn đề quan trọng khi còn nhỏ sẽ xử lý được
nhiều tình huống phức tạp hơn khi trưởng thành. Đấy chính là sự khác biệt lớn giữa dạy trẻ cách
tư duy vấn đề và dạy trẻ hô hào khẩu hiệu "Chỉ cần nói không”.
Thuốc lá và rượu
Điều khiến bạn lo lắng khi nghe một bản tin hay đọc một bài báo không chỉ đơn giản là ngày càng
có nhiều trẻ em hút thuốc lá mà là độ tuổi bắt đầu hút thuốc ở trẻ em càng ngày càng thấp. Bây giờ
nhiều trẻ ở độ tuổi 9-13 tự nhận là người nghiện thuốc lá. Theo một cuộc khảo sát về thuốc lá ở lứa
tuổi thanh niên trên toàn nước Mỹ mới đây, 12,8% học sinh ở độ tuổi 9-13 và 34,8% học sinh
trung học sử dụng thuốc lá ở những mức độ khác nhau.
Giải pháp cuối cùng bạn có thể làm là dọa nạt con với hy vọng chúng sẽ hiểu ra vấn đề, hay liên tục
tra khảo xem chúng có hút thuốc hay không, hoặc giải thích về những tác hại của việc hút thuốc lá.
Tuy nhiên, trong thâm tâm bạn thừa hiểu những cách đó chỉ phản tác dụng mà thôi.
