BỆNH ĐÔNG ÔN
(THUỘC LOẠI SỐT XUẤT HUYẾT NÃO)
I. KHỞI DUYÊN
Vào cuối mùa Đông năm Quý Hợi, mùng 8 tháng chạp là ngày 10/1/1984,
tôi vào bệnh viện Bình Dân mổ chữa sa ruột. Mổ xong được 2 hôm, mới vừa
đỡ ngồi dậy được thì có người đưa một em bé gái từ quận Trúc Giang, tỉnh
Kiến Hòa lên. Em bé đã hơn 6 tuổi, theo lời người nhà khai.
II. CHẨN ĐOÁN
Về triệu chứng: Em bé đã sốt mấy hôm, triệu chứng thấy mệt, em bé kêu
nhức đầu chịu không nổi, đầu nóng dữ, chân lạnh, chiều nặng hơn sáng, lưỡi
đóng bợn trắng, chót lưỡi đỏ ối, hai khóe mắt trong đỏ đậm tràn lan ra tròng
mắt bên mặt nhiều hơn; da trong mí mắt dưới cũng đỏ đậm, chảy nước mắt
sống, không ăn được, không khát nước, ho nhiều, đi tiểu ít, lồng ngực ngăn
mệt vật vã.
Về mạch tượng: Người nhà bế em bé lên giường ngồi sát bên, tôi cố gắng
theo dõi mạch. Thấy tả Quan hơi huyền, tả Thốn hơi phù hư, hữu Thốn phù
đại. Nhìn chung 6 bộ thấy mạch tay trái nhỏ hơn tay phải, phần 2 bộ Xích
thấp chìm mà 2 bộ Thốn thật cao. Cả 6 bộ đều phù sác mà đè xuống thấy
hưỡn hư, 2 bộ to nhất là hữu Thốn và hữu Quan.
Nhận xét: Xin nhắc lại em bé nhỏ quá nên chỉ dùng 2 ngón tay mà khám
3 bộ. Nhìn khí sắc em bé thấy hơi thở hổn hển mệt nhọc, hơi run, tôi biết
ngay là thuộc loại bệnh Đông Ôn sắp làm xuất huyết não. Nghĩa là loại bệnh
ban đỏ rất nặng mà xảy ra vào mùa Đông. Vì không dễ dàng giải được nên
bức bách đổ dồn lên trên chuẩn bị xuất huyết não. Theo lời người nhà khai,
đồng thời với em bé có rất nhiều em bé khác bị bệnh này, có đứa chạy kịp
vào nhà thương, có đứa phát làm kinh giật...
