mới trở thành xuất huyết não, thế nghĩa là gì? Nghĩa là bệnh Thấp Ôn mà
xảy ra trong mùa Đông, nhưng khí ôn độc lại quá nặng. Chữ Ôn ở đây có
nghĩa là ôn dịch, là truyền nhiễm, cho nên là một thứ thời dịch.
Làm sao biết là bệnh Thấp Ôn? – Vì bệnh có sốt theo kiểu trầm trầm
sáng nhẹ chiều nặng, mạch tay phải to hơn và theo hình thức hưỡn.
Nhức đầu, thỉnh thoảng như muốn buồn mửa, không ngủ được. Le lưỡi
thấy run, đầu nóng mà trái tai lạnh.
Làm sao biết ôn nhiều hơn thấp? – Vì mạch tay phải tuy to hơn, nhưng
mạch bên trái vẫn mạnh, hình thức mạch tuy hưỡn mà phù huyền sác,
cộng thêm ho, khó thở, tròng mắt đỏ ngầu, sợ sáng, chảy nước mắt, đầu
nhức dữ, chân lạnh.
Nói một cách dễ hiểu hơn, bệnh Thấp Ôn tức là thế tục gọi Ban Cua hay
Ban Trắng mà Tây y gọi là Fievre typhoide, và kết thúc của nó là mặt da tiết
ra những mụn nước trong rồi khỏi. Còn bệnh Ôn, nếu riêng một mình nó thì
mạch tay trái phải lớn hơn tay phải, tả Xích lớn hơn tả Thốn, người đời
thường gọi là Ban Đỏ, thời y gọi là Hồng Chẩn, Tây y gọi là Rougeol. Và
kết thúc của nó là nổi mụn đỏ ở mặt da, rồi xuống màu, lột da bay đi. Thế là
vì Ôn nhiều hơn Thấp, xảy ra trong mùa Đông hợp lại thành cơ Xuất Huyết
Não.
Giải thích dược lý: Giải thích này theo thế toát yếu, muốn đi vào chi tiết
phải đọc dược tánh:
Bắc Sài Hồ: Là rễ 1 thứ cỏ, là thuốc chuyên dược để giải nhiệt ở hệ thống
Thiếu Dương Tam Tiêu. Bao giờ tả Quan có phù, huyền, sác là chánh mạch
đối tượng của nó.
Huỳnh Cầm: Một thứ củ rễ cỏ bộng xốp, có chất nhớt, có vị đắng. Khi
bào ra bị dưỡng khí hóa màu vàng xanh lẫn lộn, là chuyên dược để làm mát
tận cùng nguồn cội Tam Tiêu, cho nên khi nào mạch hữu Xích phù, sác,
hưỡn, miệng có đắng, là mạch chứng đối tượng của nó.
