cho ta một cơ hội hiếm có để nghiên cứu tác động của “mô hình châu Á” lên sự
tiến bộ của công nghiệp.
Xét về nhiều phương diện, nền kinh tế Đài Loan và Hồng Kông tương tự
nhau. Cả hai đều có rất nhiều công ty quy mô nhỏ mà thường là do các doanh
nhân khởi dựng. Cả hai đều phụ thuộc mạnh vào xuất khẩu và thu được nhiều
lợi ích từ lĩnh vực kinh doanh của mình thông qua việc nhận làm dịch vụ gia
công cho các công ty nước ngoài. Cả hai cũng phát triển ngành hàng điện tử tiêu
dùng gần như ở cùng một thời điểm. Tuy nhiên, qua nhiều năm, hai nền kinh tế
này đi theo những hướng xa rời nhau. Các công ty của Đài Loan tiến bộ hơn
trong sản xuất những sản phẩm công nghệ cao và thu hẹp khoảng cách với các
đối thủ cạnh tranh Mỹ nhanh hơn nhiều so với các công ty của Hồng Kông. Các
công ty tại Đài Loan cũng lành nghề hơn trong lĩnh vực thiết kế, nghiên cứu và
phát triển sản phẩm. Ngược lại, các công ty điện tử Hồng Kông vẫn duy trì mô
hình kinh doanh ban đầu của mình ở mức độ lớn hơn, tức là vẫn dựa vào lao
động giá rẻ và sự linh hoạt trong sản xuất thay vì dựa vào khả năng kỹ thuật. Có
một sự khác biệt chủ chốt nằm ở chính sách của chính phủ. Các nhà kỹ trị Đài
Loan đã đưa ra vô số chính sách giúp các công ty điện tử của hòn đảo này phát
triển và tiếp thị các sản phẩm tiên tiến. Câu chuyện về Acer sẽ cho thấy sự
tương tác giữa các doanh nhân tháo vát như Thi Chấn Vinh với các nhà kỹ trị có
đầu óc sáng tạo đã thúc đẩy nền kinh tế Đài Loan tiến tới công nghệ cao như thế
nào. Ở Hồng Kông, giới công chức Anh thụ động hơn đã triển khai những chính
sách nhìn chung là ủng hộ kinh doanh nhưng không hỗ trợ cho bất cứ ngành
nghề cụ thể nào. Trong khi đó, tại Đài Loan, sự giúp sức thêm của nhà nước là
lý do khiến cho cho ngành điện tử của hòn đảo này phát triển tiến bộ hơn của
Hồng Kông. Những người khởi xướng “mô hình châu Á” cho rằng hành động
của nhà nước đã làm tăng tốc không chỉ tốc độ tăng trưởng của nhiều nền kinh
tế châu Á áp dụng mô hình này mà còn góp phần vào sự chuyển đổi cơ cấu nền
kinh tế tới những ngành thâm dụng công nghệ nhiều hơn, có giá trị gia tăng cao
hơn. Trong trường hợp của ngành điện tử Đài Loan, lập luận này có vẻ là đúng.
Tuy nhiên, một lần nữa, thật là sáng suốt khi thận trọng trong việc dành cho
chính phủ quá nhiều lời khen ngợi, tán thành. Mặc dù các nhà kỹ trị Đài Loan
