đồn điền, nhiều lần nhắc về cảm giác đã được sống giữa những người bạn.
Anh thuật lại tỉ mỉ chuyến đi tới Tanganyika, dành nhiều lời tốt đẹp cho
người Masai. Họ bắt gặp anh giữa đường, cưu mang anh, đối xử vô cùng
tốt bụng và hiếu khách, đưa anh cùng đi suốt phần lớn chặng đường, theo
nhiều lối đi rối rắm. Emmanuelson cũng kể mình đã giúp họ tiêu khiển
bằng cách kể về các chuyến phiêu lưu của anh qua nhiều nước, khiến họ
chả nỡ cho anh rời đi. Emmanuelson chẳng biết chút tiếng Masai nào, đâm
ra trong chuyến phiêu lưu ấy, anh hẳn phải viện đến kĩ năng kịch câm.
Tôi nghĩ Emmanuelson và người Masai là một cặp trời sinh nên việc sự đời
run rủi cho anh ta tìm thấy chốn nương thân chỗ họ, cũng như việc họ thu
dung anh thật tự nhiên và tương hợp. Tầng lớp quý tộc đích thực và giai
cấp vô sản đích thực đều hiểu rốt ráo bi kịch. Với họ, đấy là nguyên tắc cơ
bản của Chúa trời, và là điểm mấu chốt - một gam nhạc trầm buồn - của
kiếp người. Về điểm này họ khác mọi hạng tư sản, những kẻ chối bỏ bi
kịch, không dung thứ nó và với họ chỉ nội từ bi kịch thôi đã hàm nghĩa
chẳng hay ho gì. Nhiều hiểu lầm giữa lớp định cư da trắng trung lưu và
người bản địa xuất phát từ chính thực tế này. Dân Masai lầm lì, vừa là quý
tộc lại là vô sản, đã lập tức nhận ra ở con người cô độc lang thang giữa
bóng tối kia một diện mạo của bi kịch; và giữa dân Masai, diễn viên bi kịch
ấy cũng tìm được chỗ của mình.
