Ồ, không, cảm ơn, tôi chỉ xem thôi
113
Đầu tiên chúng ta nhìn cái gì?
“Linh cảm” này thực ra là kết quả của rất nhiều quá trình nhận
thức “bậc thấp”. Đó là những hoạt động diễn ra khi chúng ta
mới bắt đầu tiếp nhận các dữ liệu đầu vào của giác quan, và
phản ứng với chúng mà không có bất cứ mệnh lệnh nào được
đưa ra cho các chức năng phức tạp hơn của não. Giả sử ta định
nhìn lên để xem một chiếc máy bay nhưng lại phải nhắm tịt
mắt để tránh ánh mặt trời, chúng ta đang trải qua một quá
trình tâm lý “bậc thấp” – trong trường hợp này là một phản
ứng bản năng đơn giản. Bởi vì chúng ta hành động trước khi
kịp nghĩ về nó, những hành động như vậy được gọi là “phản xạ
tiên nghiệm”, và các yếu tố giác quan đầu vào đã tạo ra chúng
– trong trường hợp này là cường độ sáng của mặt trời – được
gọi là “biểu tượng tiên nghiệm”.
Khi các tín hiệu thị giác đi vào mắt chúng ta, các trung tâm
xử lý thị giác sẽ duyệt rất nhanh tất cả mọi thứ, đưa ra một
quyết định chớp nhoáng về những thứ đáng nhìn, rồi truyền
tín hiệu đó đi, loại bỏ mọi yếu tố khác. Quá trình lựa chọn thị
giác này hoạt động được vì các “biểu tượng tiên nghiệm” có ở
khắp nơi, và mắt của ta biết chính xác cách nhận ra chúng mà
thậm chí ta chẳng cần suy nghĩ.
QUÁ TRÌNH CHỌN LỌC THỊ GIÁC TIÊN NGHIỆM
Các nhà khoa học thần kinh và tâm lý học đã khám phá ra
các nguyên nhân mang tính cách mạng, lý giải vì sao chúng
