“Chúng tôi sẽ phải dùng đến vũ khí”
Mặc dù Việt Minh rất hy vọng trông chờ, nhưng không một nước nào
trong phe Đồng minh muốn thấy Chính phủ lâm thời Việt Nam tiếp nhận sự
đầu hàng và tước vũ khí của quân đội Nhật ở Việt Nam. Nhưng có thể đơn
giản hơn thế. Có lẽ trong các nước Đồng minh, chỉ có một số người biết đến
sự tồn tại của Việt Minh và có thể là họ cũng quyết liệt phản đối mọi sự nổi
dậy của người bản xứ ở Đông Nam Á hay bất cứ nơi nào trên hành tinh. Sau
Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Đồng minh họp tại Potsdam từ ngày
17/7 đến 2/8/1945, tham gia hội nghị có đại diện của ba quốc gia Liên Xô -
Anh - Mỹ. Harry S. Truman chấp nhận phương án để quân đội Quốc dân
Đảng Tưởng Giới Thạch giải giáp quân Nhật ở Bắc Đông Dương từ vĩ tuyến
16 trở ra. Còn từ vĩ tuyến 17 trở vào, quân Anh từ Miến Điện sẽ đến để đảm
nhận nhiệm vụ đó. Những toán quân đầu tiên của Quốc dân Đảng Tưởng
Giới Thạch dưới sự chỉ huy của tướng Lư Hán đã đến Hà Nội vào ngày
22/8.
Võ Nguyên Giáp không có chút ấn tượng nào về sự có mặt của đội
quân ô hợp đó: “Mặt béo phị vàng vọt, điệu bộ ngơ ngác. Quân phục vàng
như nghệ, rách rưới, lôi thôi, trông rất kinh! Chúng gồng gánh, khệ nệ
những bồ những sọt không biết đựng những đồ phế thải gì không biết. Một
số đem theo cả vợ con. Nhiều tên chân cẳng phù thũng không nhấc nổi. Dân
gian gọi chúng là “Tàu phù”. Chúng xuất hiện như những vết nhơ trên
đường phố”.
Võ Nguyên Giáp hiểu rằng không có gì phải sợ hãi thứ quân đội Tàu
Tưởng đó, mặc dù báo chí Quốc dân Đảng Trung Hoa la lối om sòm là
chúng có tới 300 sư đoàn lúc chiến tranh chấm dứt. Nhưng theo ước tính chỉ
có 5 sư đoàn là những đơn vị chiến đấu có hiệu quả thực sự. Tuy nhiên, Võ
