“Chúng tôi đã phải vượt qua 30 con suối”
Võ Nguyên Giáp trong tâm trạng lạc quan tưởng rằng đầu năm 1951
con đường về Hà Nội đã rộng mở. Tâm trạng lạc quan này có phần do chịu
ảnh hưởng của các cố vấn Trung Quốc được cử sang giúp kháng chiến Việt
Nam. Cuối năm 1951, người Trung Quốc ỷ vào thắng lợi đạt được ở Triều
Tiên bằng cách áp dụng “chiến thuật biển người” chống kẻ thù Mỹ đã bênh
vực việc áp dụng chiến thuật tương tự vào cuộc kháng chiến chống Pháp ở
Việt Nam. Phương pháp này thành công trên biên giới phía bắc, tại đây quân
Pháp bị phân tán và có ít đường giao thông nội bộ hay đường vận chuyển
bằng ôtô. Sự lựa chọn của Võ Nguyên Giáp dựa theo quan điểm đó đã đưa
ông vào một chiến dịch bất lợi.
Võ Nguyên Giáp quá tin vào sức mạnh do viện trợ đem lại, đánh giá
thấp tính cơ động và sức mạnh của quân Pháp, ra lệnh tiến công. Thế là bộ
đội của ông được ném vào trong chiến dịch đầu tiên chống quân dù, quân lê
dương và đơn vị phụ trợ Maroc và Việt do De Lattre chỉ huy. Trận Vĩnh Yên
cách Hà Nội 48 km về phía tây bắc. Phải kéo quân Pháp ra khỏi các vị trí
kiên cố ở Vĩnh Yên để quân Võ Nguyên Giáp mở đường tiến vào Hà Nội.
Nhiều người đã tin rằng chỉ vài tuần nữa là có thể vào Hà Nội trước Tết âm
lịch.
Công việc chuẩn bị chiến dịch đã thể hiện rõ tài năng của Võ Nguyên
Giáp trong lĩnh vực hậu cần. Trong các chiến dịch trước ở biên giới phía
bắc, để tiếp tế cho năm trung đoàn đủ lương thực và súng đạn trên một địa
hình lý tưởng, ít nhất phải có ba tháng chuẩn bị trước khi đưa quân diệt một
kẻ thù bị cô lập. Lần này, đưa mấy đại đoàn vào trận đánh trên một địa hình
trống trải như đồng bằng sông Hồng, ông đã không thành công trong việc
huy động dân chúng phối hợp với bộ đội để tạo sức mạnh mà ông mong
muốn.
