hai tháng, gặt hái xong sẽ hoàn tất mọi công việc chuẩn bị để chuyển sang
hành động vào khoảng tháng 9/1944.
Giọng Võ Nguyên Giáp đầy say mê khi hào hứng kể lại: “Không khí
tiền khởi nghĩa tràn đầy hy vọng và vô cùng phấn khởi bao trùm khắp thôn
bản ba tỉnh Cao - Bắc - Lạng. Mọi người vui mừng reo lên khi được tin sắp
có khởi nghĩa.” Mọi việc chuẩn bị được tiến hành tích cực trong vòng bí
mật. Để che mắt quân Pháp, người dân vẫn tỏ ra tiếp tục cam chịu số phận
một cách thầm lặng. Đằng sau bề ngoài lặng lẽ đó là công việc chuẩn bị hết
sức khẩn trương. Từ cuối tháng 7 và sang đến tháng 8, cán bộ Việt Minh đi
khắp các thôn bản để mua sắm rèn chế vũ khí các loại. Lựu đạn cầm tay là
thứ vũ khí đặc biệt phổ cập, ai cũng tìm cách có ít ra là một quả để phòng
thân và đánh địch. Giáp ra lệnh mỗi khẩu súng có 150 viên đạn dự phòng.
Thóc được phơi khô, cất giữ trong các kho chứa kín đáo, ẩn sâu trong
rừng. Lương thực người dân đóng góp nhiều hơn cả mức quy định mà Việt
Minh đưa ra. Võ Nguyên Giáp kể lại, có một phụ nữ đứng tuổi đã bán đi
một nửa tài sản để mua vũ khí trang bị cho mình và các con trong
nhà. Tháng 9, vụ gặt sắp kết thúc, ở nhiều nơi đã nghe thấy những phát súng
đầu tiên báo hiệu thời kỳ hành động vũ trang sắp tới.
Vừa lúc đó, Hồ Chí Minh từ Trung Quốc trở về. Sau khi nghe báo cáo
về quyết định khởi nghĩa, ông yêu cầu đình chỉ mọi việc chuẩn bị. Ngày
19/11, Hồ Chí Minh gặp Võ Nguyên Giáp tại Pắc Bó. Võ Nguyên Giáp báo
cáo: “Tất cả mọi người đã sẵn sàng. Phong trào Nam tiến giành chính quyền
đã được chuẩn bị chu đáo. Giờ tất cả chỉ còn chờ hiệu lệnh của Bác.” Hồ
Chí Minh lắc đầu, nói với Võ Nguyên Giáp: “Giờ chưa phải là thời cơ. Trình
độ giác ngộ của quần chúng chưa chín muồi. Sự đồng tâm nhất trí chưa cao.
Một hành động “non” sẽ làm hại sự nghiệp chung”… Hồ Chí Minh cho rằng
quyết định khởi nghĩa chỉ căn cứ vào tình hình địa phương ở Cao - Bắc -
Lạng, chứ không căn cứ vào tình hình chung của cả nước… chủ trương như
vậy là chỉ nhìn một bộ phận mà không xét đến toàn cục. Hồ Chí Minh giải
thích cho Võ Nguyên Giáp về những khó khăn xảy ra nếu khởi nghĩa “non”.
