Vậy là Võ Nguyên Giáp - một cựu giáo viên dạy sử ở trường trung học
- giờ đã được giao chỉ huy một đội quân chưa hình thành. Cũng như trước
đây Quốc hội Mỹ năm 1775 đã bổ nhiệm George Washington chỉ huy một
đạo quân chưa hình thành ở châu Mỹ thì nay Võ Nguyên Giáp cũng được
giao nhiệm vụ chỉ huy một lực lượng chưa có quân số, chưa được tổ chức và
chưa được huấn luyện thành thục. Như vậy, trong một hang sâu được chiếu
sáng bằng những ngọn đuốc, ông đã bắt đầu cuộc đời binh nghiệp của mình
với tư cách là người chỉ huy quân sự đầu tiên của nước Việt Nam. Lúc đó
ông mới 33 tuổi.
Tuy đã nói với Võ Nguyên Giáp chi tiết về cách thức tổ chức đội quân
cách mạng nhưng Hồ Chí Minh vẫn viết nhiều chỉ thị liên quan đến tổ chức
các đơn vị chính quy và trong nhiều lần gặp gỡ, hai người đều nghiên cứu
xem xét chi tiết sức mạnh quân sự của Pháp và tình trạng thực tế của đối
phương. Họ trao đổi về trình độ khả năng của cán bộ, về công tác hậu cần,
tiếp tế cho bộ đội, về các vùng có thể ưu tiên lập căn cứ.
Hồ Chí Minh yêu cầu trong vòng một tháng phải xuất quân đánh một
trận, một trận táo bạo, tấn công quyết liệt để giành phần thắng. Đánh thắng
trận đầu đó sẽ có tác dụng rất lớn về mặt tuyên truyền gây thanh thế cho Việt
Minh. Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Phải bí mật, nhanh chóng, tích cực. Một
lần đánh ở tây, lần khác đánh ở đông, tạo thế bất ngờ khiến địch không kịp
trở tay. Ra đi không trống giong, cờ mở, trở về không để lại dấu vết (Hồ Chí
Minh nhắc lại câu trong Binh pháp của Tôn Tử: “Lai vô ảnh, khứ vô hình”).
Võ Nguyên Giáp tổ chức gặp gỡ với những người chỉ huy trung đội ở
Hà Quảng. Các buổi thảo luận diễn ra khá sôi nổi bởi sự có mặt của những
người vừa học các lớp quân sự ở Trung Quốc trở về. Họ dùng một tảng đá
lớn dưới một gốc cây cổ thụ trong khu rừng già làm bàn viết. Họ nên mở
cuộc tiến công như thế nào là tốt nhất? Lựa chọn mục tiêu như thế nào? Làm
thế nào để giành phần thắng mà không phải hy sinh quá nhiều sinh mạng và
hao phí súng đạn? Đánh mục tiêu cố định hay mai phục đánh địch đang di
chuyển? Súng đã hiếm, đạn còn hiếm hơn nữa. Mỗi khẩu chỉ có 20 viên đạn.
