trong cuộc đấu tranh chống Pháp. Ông đã sẵn sàng và chiến lược, chiến
thuật của ông gây hoang mang cho các tướng lĩnh, các bộ tham mưu Pháp,
Mỹ và cuối cùng với chính quyền ngụy Việt Nam. Quân của Võ Nguyên
Giáp thường kém về quân số cũng như về trang bị vũ khí. Tuy ông cũng
chịu nhiều trận thua, nhưng ông chưa thất bại trong cuộc chiến tranh nào. Võ
Nguyên Giáp và Việt Minh không cần thắng nhiều trận để giành toàn thắng
trong chiến tranh. Họ chỉ làm cho người Pháp phải rời khỏi đất nước họ. Sau
này với người Mỹ cũng thế. Mục tiêu của chiến tranh chống lại người Pháp
là giành độc lập và thống nhất đất nước. Còn trong cuộc chiến tranh Đông
Dương lần thứ hai chống người Mỹ, Bộ Chính trị đề ra ba mục đích: 1/ Lật
đổ chính quyền Sài Gòn và thay vào đó bằng một chính quyền cộng sản duy
nhất. 2/ Thống nhất hai miền Việt Nam. 3/ Buộc người Mỹ phải rút về nước
- điều mà Võ Nguyên Giáp có thể đạt được mà không cần một chiến thắng
quân sự đối với người Mỹ.
Làm thế nào một thầy giáo sử học thấp bé ở trường trung học, một cựu
nhà báo lại trở nên một vị tướng có nhiều chiến công hiển hách có thể sánh
ngang với những vị tướng lĩnh giỏi nhất trong lịch sử nhân loại? Không một
người phương Tây nào có thể biết một cách chính xác đâu là tầm cỡ hành
trang lý luận quân sự của ông, một lĩnh vực mà mỗi khi có ai hỏi đến ông
đều thoái thác, không muốn trả lời rõ ràng. Một số người cho rằng ông đã
được đào tạo quân sự theo trường phái quân sự Liên Xô, hoặc đã theo học
quân sự tại Viện Quân sự Hoàng Phố của Quốc dân Đảng Trung Hoa. Người
khác lại cho ông là đệ tử của những người cộng sản Trung Hoa. Tất cả
những giả thuyết trên đều không có gì làm bằng chứng. Trái lại là khác…
Câu trả lời duy nhất của ông được nhắc lại trong nhiều dịp: “Trường quân sự
duy nhất tôi đã học là chiến tranh du kích”. Ông đã học trong thực tế chiến
trường. Khó khăn duy nhất của chiến tranh du kích, nếu nói là một học viện
quân sự, thì cái thiếu duy nhất đó là một thư viện. Clausewitz đã nói nếu
muốn tự học về quân sự thì chỉ có hai con đường: kinh nghiệm của bản thân
và lịch sử chiến tranh. Nói về kinh nghiệm thì Võ Nguyên Giáp có một kho
tàng tầm cỡ.
