Bất đồ, người ta đặt câu hỏi Julius Caesar đã học trường quân sự nào?
Timur hay, Alexander cũng vậy! Học hỏi ở học viện quân sự nào mà
Hannibal lại tìm cách vượt dãy núi Alpes? George Washington đã theo học
quân sự ở đâu? T. E. Lawrence
có phải đã nhận bằng quân sự từ
Sandhurst? Cũng như Võ Nguyên Giáp, các danh nhân đó đều tự học, tự
nghiên cứu lịch sử quân sự, chiến lược, chiến thuật. Họ đã vận dụng những
điều học được trong những hoàn cảnh cụ thể để có thể rút ra bài học từ
những sai lầm. Tiếp đó họ chứng minh được điểm ưu việt trong chiến lược
của mình với đối phương. Đó là cách làm của Võ Nguyên Giáp với Leclerc,
Valluy, Blaizot, Navarre và Westmoreland.
Võ Nguyên Giáp đã đọc tác phẩm từ những tác gia lớn. Ông đã học hỏi
kinh nghiệm ngay từ những vị anh hùng dân tộc của đất nước ông. Trường
học thật sự của ông là chiến tranh du kích, ở đó học tức là sống, để lại tiếp
tục đánh du kích, là thất bại và chết, đối với bản thân ông cũng như đối với
Việt Minh. Ông phải học, phải tiến lên phía trước, ông không bị ngăn cản vì
cái ý thích ngông cuồng thường thấy ở phương Tây là luôn luôn cố gắng làm
lại cuộc chiến tranh đã qua. Học viện quân sự của ông là trường học chiến
đấu, nơi đào tạo những chỉ huy quân sự có thực tài.
Từ những bút tích của ông, vừa rải rác, vừa thiếu hệ thống, chúng ta có
nhiều thông tin cho thấy ông chịu ảnh hưởng của ai trong việc hình thành
nên chiến lược, chiến thuật của mình. Không rụt rè, ông thẳng thắn tuyên bố
ông tham gia chống Pháp và sau đó là chống Mỹ để giành độc lập, tự do,
bảo vệ giá trị văn hóa dân tộc và đạo đức, để làm cho mọi người có cuộc
sống thịnh vượng, hạnh phúc, đồng thời để truyền bá lý tưởng cách mạng
với các dân tộc bị áp bức trên hành tinh.
Võ Nguyên Giáp tự hào về dân tộc Việt Nam, từ xa xưa đã kiên cường
trong cuộc đấu tranh chống ách đô hộ và sự xâm lăng của Trung Quốc. Ông
cho rằng các cuộc đấu tranh nổi dậy và chiến tranh dân tộc ấy đã hình thành
nên truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm vừa vẻ vang, vừa mãnh
liệt của dân tộc. Ông cũng vô cùng tự hào về các anh hùng dân tộc, những
