Các sĩ quan cử đơn vị trở về báo cáo rằng từng đoàn bộ đội và xe vận tải
của ta đang ngoan cường đi trên các ngả đường về phía Đông dưới làn bom
đạn không ngớt của địch. Dòng người tản cư có tới hàng vạn đi cùng với họ
ở bên vệ đường. Rời mái nhà thân yêu, bỏ lại toàn bộ tài sản, mọi người sẵn
sàng chịu đựng mọi đau khổ, chỉ mong sao thoát ách nô-lệ phát-xít. Họ đặt
mọi hy vọng vào các chiến sĩ Hồng quân: chỉ có những người lính bụi bám
đầy mình, kiệt sức và đầy thương tích này mới có thể bảo vệ họ, cứu họ
thoát chết. Những sự kiện đau thương hay diễn ra ở các chỗ vượt sông. Nơi
đây thường tập trung rất nhiều người, nhiều xe. Từng trái bom phát-xít rơi
trúng mục tiêu. Nhưng ở đây cũng không hề xảy ra hỗn loạn. Các chiến sĩ
và cán bộ thu dọn xong thi thể những người bị hy sinh, các xe bị phá hỏng,
lại bắt tay vào làm cầu, chở phà. Nhân dân tản cư kiên nhẫn chờ đợi lần
lượt qua sông. Đôi khi xe tăng địch đột phá tới các bến vượt sông và lúc đó
diễn ra những trận đánh một mất một còn. Tìm đâu đủ lời để miêu tả những
nỗi đau khổ và lòng dũng cảm của nhân dân! Mọi người chúng tôi đến nay
vẫn còn xúc động sâu sắc mỗi khi nhớ lại những thử thách đã trải qua của
các chiến sĩ và chỉ huy phương diện quân chúng tôi, của những người dân
U-cra i-na yên lành. Nhưng qua các bản thông cáo, chúng tôi biết ở các
phương diện quân bạn tình hình còn gay go hơn. Và khi Đại bản doanh
ngày càng lấy thêm những binh đoàn của chúng tôi để chi viện cho các
phương diện quân bạn thì đó là những biện pháp hết sức cần thiết. Ngày 4
tháng Bảy, Đại bản doanh ra lệnh rút quân đoàn kỵ binh 5 và mười một
trung đoàn pháo, trong đó có tám trung đoàn pháo chống tăng của chúng tôi
và điều về Phương diện quân Tây. Các đơn vị pháo được đưa ngay lên tàu
về Xmô-len-xcơ. Quân đoàn kỵ binh 5 cùng quân đoàn cơ giới 16 của
Phương diện quân Nam phải tập trung ở khu vực Mô-dưa, Ca-lin-cô-vi-tsi
để thành lập cụm kỵ binh cơ giới cơ động nhằm đánh vào sườn và sau lưng
cụm các tập đoàn quân “Trung tâm” của bọn phát-xít đã đột nhập sâu vào
Bê-lô-ru-xi-a. Nhưng các đơn vị trên không đến được địa điểm tập trung:
thời gian này, ở phương diện quân chúng tôi đã xảy ra những sự kiện làm
đảo lộn mọi kế hoạch trên.
