Chương một
M
ới rõ mặt người mà cầu thang lên nhà tổng đoàn Nông Văn Ngao đã
lập bập liên tục tiếng chân người. Ngoài sân, người đứng chờ lên nhà còn
đông nữa. Toàn những ông binh thầu, giáp trưởng, các chức dịch ở các thôn
xóm cả mà ông nào ông nấy mặt đều như ngái ngủ và xanh lè vẻ lo ngại. Mà
lo ngại là phải. Trống gọi họp thúc từ lúc xóm làng vừa thức giấc thì hiển
nhiên là có việc động trời! Lại nghe đồn rằng ông tổng đoàn vừa đi tuần tra
một vòng qua tất cả các chòm xóm về. Thì hẳn nhiên bây giờ ông ấy gọi đến
là ban phát mệnh lệnh và mắng mỏ đây!
Đứng đầu xã Cam Đồng gồm bốn thôn người Tày và một thôn tên gọi
U Sung ở trên núi cao thuần người Dao là hai ông: Lí trưởng Vi Văn Tăm và
tổng đoàn Ngao. Lí trưởng Tăm trông coi việc hành chính dân sự. Còn việc
quân sự trong xã thầu tóm vào một tay Ngao. Ngao, người được nhà binh
Pháp tinh đời lựa chọn, quả là rất phù hợp với công việc võ bị, đã khỏe như
trâu đực ông lại là người hết mực xông xáo và tợn tạo.
Căn nhà sàn của ông tổng đoàn to cao, oai vệ như ông, đứng ở giữa
làng Nhớn. Toà dương cơ đồ sộ này làm theo lối cổ. Bốn mái, ba gian, lênh
khênh, trên bốn chục cái cột gỗ toàn là gỗ lõi ba la
, bào trơn bóng nhẫy.
Mái nhà tuy lợp gianh nhưng chải kĩ, sóng đều như sợi cói. Hoà hợp với cái
sàn rộng thênh và lát diễn
vàng au sang trọng, các cửa sổ cửa ra vào, vách
ngăn chỗ nào cũng la liệt những bức thổ cẩm bảy màu sặc sỡ. Giữa nhà, trên
một tấm gỗ săng đỏ dâng to bằng hai cái giường là bộ bàn ghế bằng trúc hóa
