áo với phụ nữ. Chuyện này do người ta kể lại, không biết đúng hay sai,
nhưng nếu không đúng trong trường hợp này, thì cũng đúng trong trường
hợp khác. Dion tấn công Dionysius đệ Nhị, vua xứ Syracuse, vì khinh bỉ
nhà vua lúc nào cũng say sưa và thấy rằng nhà vua bị chính thần dân khinh
ghét. Ngay cả những người bạn của nhà độc tài cũng sẽ có khi tấn công ông
ta vì khinh bỉ; sự ỷ lại vào thuộc hạ sẽ khiến cho họ nảy sinh lòng khinh
miệt vì họ nghĩ rằng nhà độc tài sẽ chẳng bao giờ để ý đến điều gì hết.
Ngoài ra, triển vọng thành công trong âm mưu thí vua cũng là một động cơ
giống như sự khinh miệt. Những kẻ âm mưu dám nổi loạn và không quản
đến hiểm nguy vì họ nghĩ rằng đã nắm được sức mạnh trong tay. Cho nên,
những ông tướng trong quân đội thường tấn công những nhà vua của mình.
Thí dụ như Cyrus tấn công nhà vua Astyages vì khinh thường lối sống xa
hoa và sự nhu nhược của nhà vua. Seuthes, một tướng quân người xứ
Thrace đã âm mưu chống lại vua Amadocus cũng vì những lý do tương tự.
Cũng có khi người ta bị khích động làm loạn vì nhiều lý do, như
Mithridates mưu toan làm phản lại phó vương Ariobarzanes một phần vì
xem thường vị phó vương này, phần khác vì lòng tham của cải.
Những kẻ có bản tính cương cường lại được nắm quyền quân sự cao là
những kẻ rất dễ nổi lòng tạo phản khi thấy có cơ hội thành công, vì quyền
lực làm gia tăng dũng khí cho nên sự kết hợp hai điều này lại sẽ làm cho
những ông tướng có hy vọng thành công trong việc tạo phản một cách dễ
dàng.
Còn những âm mưu do danh vọng thúc đẩy lại xảy ra theo một cách khác
với những điều ta mới bàn. Có những người sẽ không bao giờ liều mạng
với một niềm hy vọng là sẽ thủ đắc được của cải hay chức vụ dù những
điều đó có lớn lao đến đâu, nhưng họ lại sẵn sàng hành thích nhà vua, vì đó
là một hành vi táo tợn khiến cho họ được nổi danh khắp thế giới. Những kẻ
này không thèm muốn một vương quốc, mà thèm muốn danh vọng. Tuy
nhiên, cũng hiếm khi có những người như vậy, vì những ai mưu toan thí
