CHỐNG DUHRING - Trang 383

(Schurzensti pendien)? vì bản thân ông Đuy-rinh trước đây cũng đã từng là
một báo cáo viên toà án (Referendar) và ông ta lại sống ở Béc-lin, nơi mà
hồi tôi còn ở đó tức là cách đây 36 năm không nói gì đến viên trung uý
danh từ Referendaruis thường rất hay đi cùng với danh từ Schurzensti
pendien.
Xin cho phép chúng tôi từ dã một cách vui vẻ và hoà giải cái đề tài của
chúng tôi một đề tài chắc chắn là thường khá khô khan và buồn tẻ trong khi
chúng tôi phải phân tích một số vấn đề cá biệt thì sự phán xét của chúng tôi
gắn liền với những sự thật khách quan không thể chối cãi được; căn cứ vào
những sự thật ấy sự phán xét này lắm lúc cần phải gay gắt và thậm chí còn
phải độc ác nữa giờ đây một khi mà triết học, kinh tế chính trị học và xã hội
xã hội chủ nghĩa đã lùi lại ở phía sau rồi và trước mắt chúng tôi là bức
tranh toàn thân của nhà văn mà trước đây chúng tôi đã phải đánh giá từng
quan điểm riêng biệt - thì bây giờ những ý kiến về ông ta với tư cách là con
người có thể được xếp lên hàng đầu; bây giờ chúng tôi có thể tự cho phép
mình lấy những phẩm chất cá nhân để giải thích nhiều điều lầm lạc và sự tự
cao tự đại về khoa học - vì nếu không thì cũng không thể hiểu cách nào
khác được - và bây giờ chúng tôi đã có thể tóm tắt sự phán đoán chung của
chúng tôi về ông Đuy-rinh bằng những chữ sau đây: tình trạng không có
khả năng chịu trách nhiệm vì bị bệnh cuộng thích làm vĩ nhân.
-------------------
Chú thích:
[1*] Tính chất hai mặt sau này mới có ấy của các vị thần là một nguyên
nhân đưa đến sự lẫn lộn sau này trong các thần thoại, - nguyên nhân mà
môn thần thoại học so sánh đã không chú ý đến, vì nó tiếp tục coi các vị