những quan điểm khác nhau về vấn đề nào đó thì người ta phải cố gắng đạt
cho được giải pháp thỏa hiệp. Nếu không có những cố gắng như thế thì
xung đột sẽ phải được giải quyết bên ngoài các viện của quốc hội, biện
pháp cuối cùng sẽ là vũ lực. Dù có vặn vẹo vấn đề thế nào đi nữa thì cuối
cùng người ta cũng phải quay về với những khó khăn không thể vượt qua.
Đấy là trở ngại mà tất cả những đề nghị tương tự sẽ gặp, dù chúng có được
gọi là chủ nghĩa xã hội phường hội hay chủ nghĩa nghiệp đoàn thì cũng vậy.
Cuối cùng người ta sẽ thấy sự thiếu thực tiễn của những sơ đồ kiểu này khi
họ chấp nhận những đề xuất cải tiến phi lí, ví dụ như thành lập các hội đồng
kinh tế với chức năng cố vấn.
Những người ủng hộ ý tưởng thành lập hội đồng gồm toàn đại diện của
các hiệp hội đã nhầm lẫn nghiêm trọng khi cho rằng có thể giải quyết những
mâu thuẫn đối kháng đang xâu xé sự thống nhất của quốc gia bằng cách
chia dân chúng và hội đồng dân tộc theo nghề nghiệp. Vá víu hiến pháp
không phải là biện pháp giải quyết. Chỉ có hệ tư tưởng của chủ nghĩa tự do
mới giải quyết được những mâu thuẫn đối kháng như thế.
4. Chủ nghĩa tự do và đảng đòi đặc quyền đặc lợi
Những đảng đòi đặc quyền đặc lợi, vốn chẳng thấy gì khác ngoài chính
sách bảo vệ đặc quyền đặc lợi cho những nhóm người của mình, không chỉ
làm cho hệ thống nghị viện trở thành bất khả thi mà còn phá hoại sự thống
nhất quốc gia và xã hội. Họ làm cho không chỉ chế độ đại nghị mà toàn thể
hệ thống chính trị và xã hội lâm vào khủng hoảng. Về lau dài, xã hội sẽ
không thể tồn tại được nếu nó bị chia thành từng nhóm riêng biệt, mỗi
nhóm lại cố tình giành giật đặc quyền đặc lợi cho mình, lúc nào cũng cảnh
giác để không bị thua thiệt và sẵn sàng hi sinh ngay cả những định chế
chính trị quan trọng nhất miễn là giành được lợi ích dù nhỏ đến đâu.
Đối với các đảng đòi đặc quyền đặc lợi thì mọi vấn đề chính trị đều chỉ
là vấn đề chiến thuật. Mục đích cuối cùng của họ đã được xác định ngay từ
