chủ nghĩa xã hội. Ông không thấy rằng các đảng lao động, cũng như các
đảng đấu tranh giành đặc quyền đặc lợi xuất hiện nhan nhản khắp nơi, trong
khi về nguyên tắc họ chấp nhận cương lĩnh xã hội chủ nghĩa, nhưng trong
chính sách cụ thể họ lại chỉ quan tâm đến việc giành đặc quyền đặc lợi ngay
trước mắt cho giai cấp công nhân. Lí thuyết của Marx về sự thống nhất lợi
ích của giai cấp công nhân toàn thế giới lại nhắm đến những mục đích hoàn
toàn khác. Nó đã giúp một số nhóm công nhân che đậy một cách cực kì
khéo léo cho thực tế là những nhóm công nhân khác phải trả giá cho chiến
thắng của họ. Điều đó có nghĩa là trong lĩnh vực lập pháp "vì người lao
động" cũng như trong những cuộc đấu tranh của các tổ chức công đoàn, lợi
ích của người vô sản không bao giờ trùng nhau. Về khía cạnh này, học
thuyết marxist cũng có ích cho các đảng đấu tranh cho đặc quyền đặc lợi
của giai cấp công nhân y như tôn giáo đã giúp ích cho đảng trung dung và
các đảng phái khác của các giáo sĩ ở Đức, hay tinh thần dân tộc đã giúp cho
các đảng mang tinh thần dân tộc chủ nghĩa, hay luận điểm cho rằng lợi ích
của những người sản xuất nông nghiệp là giống nhau đã giúp ích cho các
đảng nông dân, hay học thuyết về tính tất yếu của các sắc thuế nhằm bảo vệ
lao động trong nước đã giúp ích cho các đảng theo đuổi chính sách bảo hộ
nền sản xuất nội địa. Các đảng dân chủ xã hội càng phát triển thì ảnh hưởng
của phong trào công đoàn - đấy là nói ngay trong nội bộ các đảng đó - càng
gia tăng, và các đảng đó ngày càng giống như tổ chức công đoàn, tức là tổ
chức coi mọi vấn đề chỉ là hạn chế số thành viên và tăng lương cho người
của mình.
Chủ nghĩa tự do chẳng có gì chung với những đảng phái này. Nó đứng
trên cực đối lập với tất cả các đảng phái đó. Nó không hứa mang đến cho
bất kì ai bất cứ ưu tiên ưu đãi nào. Nhằm bảo vệ xã hội, nó đòi hỏi mọi
người phải hi sinh. Nhưng hi sinh như thế - đúng hơn phải nói là hi sinh
những lợi ích trực tiếp - dĩ nhiên chỉ là tạm thời, và sẽ được đền bù bằng
những lợi ích lớn hơn và lâu dài hơn. Tuy nhiên, hiện thời đấy đúng là hi
sinh. Vì vậy, ngay từ đầu, trong cuộc đấu tranh với các đảng phái khác, chủ
nghĩa tự do đã nằm trong hoàn cảnh đặc biệt. Ứng cử viên của các đảng
